450 ha vervuilde baggergrond langs Leie en Schelde

Het IBW ging in opdracht van AWZ op zoek naar verontreinigde baggerstorttereinen, vanaf de jaren twintig, en vond er 200 ha langs de Bovenschelde, 120 ha langs de Leie, 120 ha langs de Zeeschelde (Gent- Dendermonde) en 40 ha langs het kanaal Gent-Brugge. Er zijn verhoogde concentraties zware metalen aangetroffen. Die oude baggerstorten liggen vaak op onvermoede plaatsen, zegt ingenieur Bart Vandecasteele van het IBW. "Vaak weet de eigenaar van de grond het zelf niet".

Volgens Vandecasteele zijn de baggerstorttereinen die aangelegd werden voor 1970 het sterkst verontreinigd. Zware metalen zijn het grootste probleem op deze gronden omdat zij meer dan andere polluenten de wettelijke norm overschrijden. De vervuiling van de metalen verspreidt zich meestal niet via grondwater, maar kan wel uitdijen naar nabijgelegen overstromingsgebied.

Insecten en dieren komen ook in aanraking met de vervuilde baggerterreinen die vaak welig begroeid zijn en niet zelden als natuurschoon bestempeld worden. Wat de impact is van deze baggerstorten op de volksgezondheid, kan het IBW echter onmogelijk uitmaken. Het is pas voor het eerst dat er een grondige inventarisatie is gemaakt van de baggergronden langs Leie en Schelde, aldus Vandecasteele.

Zowat de helft van die baggergronden wordt vandaag door landbouwers gebruikt als akker- of weiland. Volgens het IBW is saneren financieel niet haalbaar en moet er dus gezocht worden naar manieren om de zware metalen in de baggergronden -vooral cadmium, zink en chroom zijn problematisch- in te dijken en niet in contact te laten komen met de menselijke of dierlijke voedselketen.

Dat kan door boeren in plaats van bijvoorbeeld maïs gewassen te laten kweken die geen metalen opnemen. Of door het in stand houden of creëren van een moerassituatie op de baggergronden, waardoor de metalen in de sedimentbodems quasi afgesloten worden van zuurstof en dus onbereikbaar zijn voor plant en dier. Of nog, door de aanleg van een "schermbos" met bomen die weinig metalen opnemen.