Verdient zelfstandige helft minder dan loontrekkende?

Zelfstandigen verdienden vorig jaar gemiddeld 18.146,97 euro. Loontrekkenden gaven in 2008 gemiddeld 35.258 euro belastbaar inkomen bij de fiscus aan. Dat blijkt uit een vergelijking van cijfers van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) met die van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) door het ABVV. Unizo reageert.

Achter het gemiddelde jaarinkomen van zelfstandigen gaan grote verschillen schuil. De laagste aangifte is terug te vinden in de categorie van de diensten, waarin loodgieters, elektriciens of zelfstandige ICT'ers werkzaam zijn. Gemiddeld verdienen zij in een jaar tijd nog geen 11.000 euro. Ook landbouwers moeten met een karig inkomen zien rond te komen. Zij verdienen jaarlijks gemiddeld 13.000 euro.

Iets beter is het gesteld met winkeliers en andere handelaars. Zij verdienen gemiddeld 16.000 euro. Bedrijfsleiders van kleine en middelgrote ondernemingen gaan richting 17.000 euro. De grootverdieners bij de zelfstandigen zijn vrije beroepen en de vissers. Notarissen, advocaten, dokters, apothekers en zelfstandigen in andere vrije beroepen verdienen gemiddeld meer dan 27.000 euro, terwijl de vissers ruim 29.000 euro per jaar binnenhalen.

De cijfers van het RSVZ, een organisatie beheerd door zelfstandigenorganisaties als Unizo, NSZ en LVZ, steken schril af tegen die over het inkomen van de loontrekkenden. Werknemers uit de privésector en ambtenaren verdienden vorig jaar gemiddeld 35.258 euro. Ook achter dat cijfer schuilen grote verschillen. Ambtenaren verdienen het meest: 37.026 euro. Werknemers uit de privésector krijgen gemiddeld 34.730 euro in hun loonzakje. In die categorie is de kloof tussen bedienden en arbeiders groot.

Het is voor het eerst sinds jaren dat er op basis van officiële cijfers een vergelijking kan worden gemaakt tussen het jaarinkomen van zelfstandigen en loontrekkenden, schrijft De Morgen. Tot midden de jaren negentig publiceerde het ministerie van Financiën daar statistieken over. Maar onder druk van zelfstandigenorganisaties werd de publicatie van de cijfers afgevoerd. Daarmee kwam meteen een einde aan de jaarlijks weerkerende vragenronde in het parlement over de fraudegevoeligheid van de belastingaangiftes van zelfstandigen.

Maar volgens de socialistische vakbond ABVV publiceert het RSVZ sinds kort nieuwe gegevens op zijn website. "Na enig speurwerk vind je daar alle cijfers terug", zegt Jef Maes, hoofd van de sociale dienst van het ABVV. De vakbond bracht de cijfers over de inkomens van zelfstandigen in de openbaarheid. "Met een gemiddeld inkomen van 16.000 euro hebben de meeste handelaars geen geld om een fatsoenlijke wagen te kopen. Er klopt iets niet als je de glimmende voertuigen dan ziet staan", zegt Maes. "De cijfers wijzen op massale fraude".

"Absoluut onjuist", reageert Thomas Coppernolle, woorvoerder van Unizo. "De vakbond vergelijkt netto-inkomsten van zelfstandigen in 2005 met bruto-inkomsten van werknemers in 2008". Volgens Unizo verdiende de zelfstandige vorig jaar gemiddeld 21.483 euro, maar in dat gemiddelde zijn ook de inkomsten van bijberoepen en gepensioneerden opgenomen. "Als we alleen rekening houden met het inkomen van zelfstandigen in hoofdberoep, was dat gemiddeld 27.300 euro in 2005".