Rijstcrisis doet Afrikaanse bevolking honger lijden

Sinds enkele maanden moeten huisvrouwen uit de Afrikaanse steden Monrovia, Cotonou of Ouagadougou besparen. De rijst, de belangrijkste voedselbron in West-Afrika, is er erg schaars en de prijzen zijn sterk gestegen. Vooral voor de arme bevolking blijft er weinig geld over voor huur, kleding en schoolboeken. Op de internationale conferentie over Afrikaanse ontwikkeling van 28 tot 30 mei in het Japans Yokohama wordt naar een uitweg gezocht in de crisis.

Omdat enkele Aziatische landen de rijstexport stopgezet hebben om hun eigen bevolking te voeden, worden de porties voor de Afrikaanse families steeds kleiner. Bij de vierde TICAD- conferentie - Tokyo International Conference on African Development - wordt er naar manieren gezocht om de economie van het continent te stimuleren. Een mogelijke oplossing is het telen van nieuwe rijstsoorten. "De crisis kan ook een gelegenheid zijn om onze nationale economie nieuw leven in te blazen," zegt Aliou Diagne, een Senegalese landbouweconoom en auteur van een studie van het Afrikaanse Rijstcentrum WARDA in Cotonou (Benin).

Volgens de WARDA-experts treffen ook de Afrikaanse regeringen schuld aan de rijstschaarste. Twintig jaar lang hebben ze investeringen in de nationale economie verzuimd. "We hebben al sinds de vroege jaren negentig voor deze crisis gewaarschuwd", zegt Diagne. Toen werden programma's voor de rijstproductie, die in de jaren tachtig van start gingen, beïndigd. Het gevolg was dat de meeste landen in de zogenaamde 'rijstgordel' in West- en delen van Centraal-Afrika sterk afhankelijk werden van de import.

"In die tijd zag Afrika gemiddeld 40 procent van de rijstbevoorrading uit import komen, in sommige landen zoals Senagal lag dat importaandeel zelfs op 80 procent," stelt Diagne. Eerste pogingen om de crisis te bestrijden werden afgelopen week ondernomen. Senegal en Liberia willen de inlandse rijstbeplanting stimuleren en Ghana kondigt een drastistische daling van de invoerheffingen voor rijst aan om de prijzen voor de consumenten betaalbaar te houden.

Volgens de WARDA-experten is een subsidiëring van de rijstprijs, waar vooral de arme bevolking van kan profiteren, een tijdelijke oplossing. Het zijn vooral de kleine boeren die moeten ondersteund worden met middelen zoals nieuwe rijstsoorten die bestand zijn tegen het Afrikaanse klimaat. "Op die manier kan de productie met 20 tot 25 procent stijgen", gelooft Diagne.

Op lange termijn moet er in betere infrastructuur geïnvesteerd worden. "Nog maar 10 procent van de Afrikaanse rijstvelden hebben een irrigatiesysteem, in Azië gaat dat om 50 procent. Daarbij maakt een irrigatiesysteem tot drie of zelf vier oogsten per jaar mogelijk. De Afrikaanse landen hebben het potentieel op hun bevolking te voeden", besluit Diagne.(KS)