Project voor mentale ondersteuning bij bedrijfstransitie verhoogt emotionele veerkracht bij landbouwers
duidingDe voorbije twee jaar organiseerde Ferm voor agravrouwen een serie lerende netwerken en inspiratieavonden met getuigenissen van boeren die een ingrijpende bedrijfsverandering of carriereswitch doormaakten. Doel van het door Vlaanderen gefinancierde project was om de mentale veerkracht te verhogen van landbouwers die geconfronteerd worden met de onzekerheden van onder andere het stikstofakkoord. “In het veld horen we dat het project hierin geslaagd is”, vertelde Sylvie Decoutere van Ferm na het slotevent.
Marc Herremans was woensdag keynote spreker op het slotevent van demonstratieproject 'Naar het uitzetten van een toekomstvisie in een verander(en)de context’ van Ferm. De voormalige triatleet, die na een ongeluk tijdens het hoogtepunt van zijn carrière aan een rolstoel was gekluisterd, deelde zijn ervaring over hoe hij een nieuwe invulling aan zijn leven gaf. Het verhaal van Herremans is volgens Ferm zowel symbolisch en kan inspirerend voor landbouw werken. “Ook hier worden ondernemers, vanwege de aangescherpte stikstofregels, gedwongen na te denken over de toekomst”, vertelt projectcoördinator Sylvie Decoutere. “Het verhaal van Herremans toont aan dat je altijd nieuwe dromen kunt nastreven.”
Met dit project, waar ook Boerenbond, ABS, Groene Kring, Steunpunt Korte Keten en Boeren op een Kruispunt als partners optraden, wilde Ferm landbouwers mentaal ondersteunen bij het maken van een toekomstkeuze. Vragen waarmee landbouwers vaak worstelen zijn onder meer: Moet ik blijven investeren in mijn bedrijf als ik geen opvolger heb? Is investeren in een nieuwe stal nog verantwoord als ik moet minderen in aantal dieren? Is starten met het zelf verwerken en verkopen van mijn producten iets voor mij? Liggen er kansen in nieuwe teelten? Stap ik mee in het bedrijf of kies ik voor een job buitenhuis?
Taboes doorbreken
“Bij deze keuzes is veel mentale veerkracht vereist. Er zijn veel taboes in de sector waardoor bepaalde zaken moeilijk bespreekbaar. Dit heeft een impact hebben op met mentale welzijn van landbouwers en hun gezinnen. Deze mentale veerkracht hebben we met het project willen vergroten en we horen van de verschillende projectpartners dat we hier daadwerkelijk in geslaagd zijn”, vervolgt Decoutere.
Door middel van een serie informatiesessie over heel Vlaanderen met boerengetuigenissen heeft Ferm vorig jaar de nodige inspiratie geboden. Op deze informatieavonden kwam onder andere de West-Vlaamse varkenshouder Bart Vergote vetellen hoe hij tijdens de varkenscrisis ervoor heeft gekozen zijn zeugenhouderij stop te zetten en zich te focussen op een job buitenshuis aangevuld met een vleesvarkenshouderij. Anderen getuigenissen vertelden over de opstart van korteketenactiviteiten om hun bedrijf weerbaarder te maken voor de toekomst.
Ook ex-sierteler Griet Leroy trad woensdag aan als spreker op het slotevent. Zij nam vorig jaar, samen met haar man, de beslissing om hun sierteeltbedrijf in Oostnieuwkerke niet voort te zetten. De ondernemers hadden geen opvolging en kozen er bewust voor om niet meer te investeren en het bedrijf te verkopen. “Griet heeft heel het proces meegemaakt en weet wat het is om een ingrijpende bedrijfskeuze te maken”, vertelt Decoutere. “Zij werkt nu als adviseur bij Boeren op een Kruispunt en kan zich vanuit deze positie ook goed inleven in de mentale uitdagingen op landbouwbedrijven.”
Agrokompas
Als het aan Ferm en Decoutere ligt, zal de boerinnenorganisatie ook in de toekomst inspirerende verhalen blijven brengen. Dit wil ze doen via het digitaal platform Agrokompas. Op deze website zijn naast getuigenissen ook verschillende hulpmiddelen voor boeren en boerinnen met vragen over de toekomst beschikbaar. Zo is er de Hulpwijzer. Aan de hand van een aantal gerichte vragen, wordt de bezoeker aan de juiste begeleiding gekoppeld. “Zoek je bijvoorbeeld huishoudelijke hulp, dan vind je er informatie over dienstencheques en een overzicht van organisaties die je hiervoor kan contacteren. Ben je op zoek naar mentale hulp dan is er een verwijzing naar diverse psychologen. En ben je op zoek naar diversificatiemogelijkheden voor je bedrijf dan word je onder andere naar Steunpunt Korte Keten verwezen”, aldus Decoutere.
Ook geeft het platform een overzicht van tools van projectpartners die te maken hebben met een bedrijfstransitie of carrièreswitch. Zo biedt Steunpunt Korte Keten begeleiding bij het uitwerken van een korteketenplan en helpt de Robuustheidsscan van Boerenbond bij het doorlichten van het bedrijf en de persoonlijkheid van de boer. Aan de hand van deze uitkomsten, kan een landbouwondernemer werken aan de eigenschappen die nodig zijn voor een bedrijfstransitie, verkoop of stopzetting.
Een ander instrument dat Ferm ook in de toekomst zou willen blijven aanbieden aan boerinnen met vragen en twijfels over de toekomst, zijn lerende netwerken. “Hiervan werden er dit jaar een tweetal georganiseerd met vijf bijeenkomsten”, vertelt Decoutere. “Deze sessies stonden onder leiding van een psycholoog. Boerinnen gingen hierbij met elkaar in gesprek, wat erg leerzaam werkt.” Voor de continuering van deze lerende netwerken is de organisatie nog op zoek naar budget. “Deze bijeenkomsten waren gratis. Als alternatief zouden we deze in de toekomst betalend moeten maken, maar dat zou de drempel wel wat verhogen”, besluit de Ferm-agroconsulente.
