Poolse varkenssector wankelt ,“markt zet zich schrap”

Onstabiele markt  

In de laatste vier jaar heeft bijna de helft van de Poolse varkensboeren zijn kiel aan de haak gehangen. Op 30 juni 2023 registreerde het Poolse Ministerie van Landbouw 52.900 bedrijven met varkens in het land. Dat zijn er 900 minder vergeleken met het einde van het eerste kwartaal. Het zijn vooral de kleine boeren die stoppen. Tegenover de krimp van het aantal boeren kent het land een groei van het aantal varkens in het tweede kwartaal met 720.000 dieren. Volgens het Poolse Agentschap voor Herstructurering en Modernisering van de Landbouw (Arma) vond die uitbreiding van de varkenspopulatie voor 97 procent plaats op grote bedrijven met enkele honderden varkens. Verder blijkt uit cijfers van Arma dat grootschalige bedrijven met meer dan 1.000 varkens zorgen voor 60 procent van de groei.  

“De stijging van het aantal varkens in het tweede kwartaal is een typische fluctuatie voor de Poolse varkensmarkt”, vertelt Piotr Karnas, directeur van de varkensafdeling bij Gobarto Breeder, aan de Poolse editie van landbouwblad Top Agrar. “Toen de groothandelsprijzen een paar maanden geleden piekten, besloot een groot aantal vleesvarkensbedrijven te profiteren van de veelbelovende marktdynamiek.” 

Volgens Karnas zal de realiteit echter roet in het eten strooien van de Poolse varkenssector. De komende maanden zullen een grote uitdaging worden want de markt zet zich schrap voor de impact van twee overlappende trends. Enerzijds wordt in Europa een prijsdaling verwacht in augustus en september. Anderzijds zal de piek van de varkenspopulatie in het land mogelijks zorgen voor extra druk op de prijzen op de regionale markt.  

Geïmporteerde biggen 

Volgens het rapport is een van de belangrijkste problemen in Polen de afhankelijkheid van 90 procent van de geïmporteerde biggen uit andere Europese landen. Vooral Denemarken (53.000 ton), België (50.000 ton) en Duitsland (44.000 ton) zijn een belangrijke leverancier van varkens aan Polen. De grote afhankelijkheid van invoer stelt de varkenssector echter bloot aan prijsschommelingen op de buitenlandse markten. In het eerste kwartaal van 2023 importeerde Polen 216.000 ton varkensvlees, tegenover 256.000 ton in dezelfde periode in 2022. De export daalde van 118.000 ton in 2022 naar 100.000 ton, aldus het Poolse Ministerie van Landbouw. Polen heeft een negatieve handelsbalans voor varkensvlees wat steeds meer drukt op de bedrijfsvoering. Momenteel voldoet Polen aan 80 procent van de vraag op de binnenlandse varkensvleesmarkt. De afgelopen jaren is dit cijfer geleidelijk aan gedaald. 

Afrikaanse varkenspest 

Ook de Afrikaanse varkenspest (AVP) verpest het letterlijk voor verschillende Poolse varkensboeren. Veel bedrijven beperken hun activiteiten vanwege de besmettelijke virusziekte. Dit jaar heeft het virus al 14 bedrijven getroffen en werden 5.116 varkens vernietigd. Naast AVP hebben de Poolse boeren nog af te rekenen met hoge energie- en voerprijzen en lage verkoopprijzen. De lokale publicatie Farmer meldde dat de Poolse varkenssector de afgelopen vijf jaar een verlies leed van drie miljard euro.