"Nieuw GGO-beleid neemt scepsis niet weg"

Dinsdag bespreekt de Europese Commissie op haar wekelijkse vergadering de aanpak van genetisch gemanipuleerde organismen in de Europese Unie. Het is de eerste keer dat de ploeg van Barroso zich zal buigen over het systeem voor de toelating van GGO's dat de vorige Commissie onder leiding van Romano Prodi op poten zette.

Dat systeem, dat een einde maakte aan het jarenlange moratorium op GGO's, steunt op de vrije keuze van de consument. Mits het respecteren van enkele strenge milieu- en gezondheidscontroles kunnen de Europese Commissie en de lidstaten GGO's toelaten tot de Europese markten. Aan de hand van een duidelijk etiket moeten de consumenten vervolgens zelf beslissen of ze al dan niet GGO-producten uit de winkelrekken plukken.

Prodi en de zijnen gingen er vanuit dat een strikte omkadering het wantrouwen van de Europese consumenten ten aanzien van het zogenaamde Frankenstein-voedsel zou wegnemen. Die wens is volgens de mededeling, die het voltallige college van commissarissen dinsdag moet goedkeuren, vooralsnog geen realiteit geworden. Er bestaat geen "grotere sociale aanvaarding van biotechnologie" en de markt voor gemanipuleerd voedsel blijft -in tegenstelling tot die voor veevoeder- beperkt.

Bovendien, zo signaleert het document, nemen steeds meer Europese regio's maatregelen die de teelt van genetisch gemanipuleerde gewassen zoveel mogelijk willen beperken of zelfs verbieden. Inmiddels hebben een twintigtal Europese regio's zich onder impuls van Toscane en Oberösterreich aangesloten bij een netwerk van "GGO-vrije" zones en de populariteit van het verbond neemt almaar toe.

In de mededeling wijzen de auteurs ook op de curieuze wijze waarop Europa dezer dagen het licht op groen zet voor de import, de teelt of de verwerking van GGO's. Dat gaat steeds als volgt: de Commissie stelt de toelating van een nieuwe GGO voor, de verdeelde lidstaten slagen er niet in een gekwalificeerde meerderheid over het dossier te bereiken en de procedure gebiedt vervolgens dat de Commissie zelf toestemming geeft.

Op een persconferentie wees een coalitie van milieu-organisaties er maandag nogmaals op dat de toelating van nieuwe GGO's dus de facto wordt verstrekt door niet-verkozen eurocommissarissen. Ook binnen de Europese Commissie zitten sommigen verveeld met deze gang van zaken. Ze vrezen dat de werkwijze slechts het onpopulaire bureaucratische imago van 'Brussels' zal versterken.

De groene coalitie, waartoe onder andere Greenpeace en Friends of the Earth behoren, eist dat Barroso een streep trekt onder het beleid van Prodi en zich strenger gaat opstellen. Vooral de problematiek van de coëxistentie van traditionele en genetisch gemanipuleerde gewassen moet volgens de coalitie eindelijk ernstig aangepakt worden.

Ondanks de druk van het Europese Parlement en diverse lidstaten weigerde de Commissie van Prodi immers steeds om bindende Europese regels voor te stellen die moeten vermijden dat traditionele gewassen door genetisch gemanipuleerde worden besmet. Dat heeft geleid tot een lappendeken aan nationale reglementeringen.

Tegen het einde van het jaar wil de Commissie een inventaris van de situatie opmaken. Op basis daarvan zal het dagelijks bestuur van de Unie over nieuwe stappen nadenken. Bronnen binnen de Commissie sluiten niet uit dat deze oefening zal leiden tot bindende Europese regels over coëxistentie. Momenteel beschikken enkel Duitsland, Denemarken en Italië over duidelijke wetgeving op dit vlak.