Ligt er in 2023 Belgische zalm op je bord?

Columbi Salmon, een bedrijf uit Noorwegen, begint volgend jaar met de bouw van een bovengrondse zalmkwekerij in de haven van Oostende. De grootste investeerder is het bedrijf Refsnes Laks, een Noorse zalmkwekerij. Naar eigen zeggen wil het bedrijf dicht bij zijn consumenten produceren. De Benelux en Frankrijk zouden namelijk de grootste afzetmarkt voor Noorse zalm ter wereld zijn.

"Drie dingen zijn belangrijk voor een zalmkwekerij: een grote oppervlakte, genoeg energie en genoeg water", zegt Ivar Refsnes, voorzitter van Refsnes Laks en operationeel directeur van Columbi Salmon. “In Oostende zijn alle drie de voorwaarden aanwezig.” De vestiging zal in totaal 13,5 hectare in beslag nemen.

De zalm zal bovengronds gekweekt worden in een zogenaamde ‘land-based salmon farm’. De zalm groeit in tanks op het land, in plaats van in kooien in de zee. Daar zijn twee voordelen aan verbonden: minder zalmen ontsnappen en de ziektedruk ligt lager. Jaarlijks ontsnappen er namelijk honderdduizenden zalmen uit de kooien op zee. Dat is niet alleen slecht voor de portefeuille, het is ook slecht voor de overleving van wilde zalmen. Als die laatste paren met kweekzalmen kan de wilde zalm zijn natuurlijke kenmerken verliezen, bijvoorbeeld het instinct om te jagen op voedsel.

Omdat de zalmen in de tanks niet in contact komen met de open zee, lopen ze amper risico om ziektes op te lopen. In de zee-kooien kunnen ziektekiemen uit het wild in de kwekerij belanden, zich vermenigvuldigen en daarna ook in het wild meer slachtoffers maken. Daarom moeten in Noorwegen de kwekerijen meer dan 5 kilometer verwijderd zijn van de migratieroutes van wilde zalm en wordt bij het kiezen van de ligging ook rekening gehouden met de stromingspatronen van het water. Die problemen zijn van de baan in de ‘land-based’ kwekerijen.

"De laatste 10 jaar worden land-based salmon farms steeds populairder, maar ze zijn niet nieuw", zegt Patrick Sorgeloos, professor emeritus aan de faculteit bio-ingenieurswetenschappen van de UGent. Hij vertelt dat hij vroeger niet geloofde in de commerciële haalbaarheid van de techniek voor voedselproductie omdat het een enorm dure techniek is. "Maar de laatste jaren worden zulke kwekerijen overal ter wereld gebouwd."

Ivar Refsnes spreekt van een ‘nieuwe techniek’ waar zij als bedrijf deel van willen uitmaken. "Wij willen een leidende rol spelen in de duurzame kweek van zalm op het land."

De zalmkwekerij zou 80 tot 100 nieuwe directe jobs moeten opleveren.