Landbouwer lanceert schrijfactie na zelfmoord collega

Bij veel landbouwers staat het water aan de lippen en dat weegt zwaar door op het mentale welzijn. Niet enkel in de varkenssector gaat het slecht, de aardappelboeren kampen met een overproductie en ook de melkveehouders krijgen rake klappen. “Iedereen is op de kar van de uitbreiding gesprongen”, vertelt Philip Fleurbaey, die in het West-Vlaamse Ieper Hoeve Zuid-Bellegoed runt, een gemengd melkvee-akkerbouwbedrijf. “Wat is het resultaat? Vandaag produceren we melk aan prijzen van 30 jaar geleden. Ik krijg het niet uitgelegd dat een buitenlandse seizoenarbeider in uurloon meer verdient dan de boer zelf.”

Tijdens zijn verlof kreeg Fleurbaey van verschillende collega’s het bericht dat ze overwegen om ermee te stoppen. “En onlangs heeft een collega zich van het leven beroofd, de derde al in één jaar tijd in de streek.” Dat nieuws gaf voor Fleurbaey de doorslag om de schrijfactie te lanceren.

Onder het mom van ‘Spuug het der ut’ (“schreeuw het uit”, voor de niet-West-Vlamingen, red.) roept hij collega-landbouwers op om hun verhaal neer te schrijven en op te sturen naar de bevoegde ministers van Landbouw (Crevits) en van Omgeving (Demir). “Er is een ondersteunende actie nodig vanuit de basis. Mensen die het niet meer zien zitten, mogen niet zwijgen, maar moeten hun verhaal doen. Er moet gepraat worden, maar ook geluisterd. Schrijf het van je af, ook dat lucht op.” Ook voor wie liever anoniem zijn verhaal kwijt wil, raadt hij aan om contact op te nemen met ABS, Boerenbond of Boeren op een Kruispunt.

Naast de slechte economische omstandigheden verwijst Fleurbaey ook naar de steeds strenger wordende normen op vlak van kwaliteit, milieu en dierenwelzijn. “Onze producten moeten aan meer en meer regeltjes voldoen, maar worden verkocht aan bodemprijzen. Tegelijk komen heel wat producten op de markt vanuit het buitenland, die niet aan die strenge normen voldoen”, hekelt hij.

Ook de milieucontroles worden frequenter en harder, waarbij er soms te veel gekeken wordt naar de kleinste details. “Ze verliezen te vaak uit het oog dat we veel zaken wel goed doen. Wij gaan constant op zoek naar oplossingen op vlak van klimaat, met stikstofreducerende maatregelen, we zijn bezig met het hergebruik van water, met zonne- en windenergie, antibioticareductie, beheersovereenkomsten voor onder meer bloemenranden... Ik vergelijk het graag met de dagelijkse punten die we vroeger op school kregen. Je begon met een 13 op 20 en kon heel gemakkelijk minpunten krijgen. Ik persoonlijk toch (lacht). Om een pluspuntje te krijgen, moest je daarentegen een dijk verzetten. Wel, als landbouwsector zijn we goed bezig en toch blijft dat onder de radar. Het is nooit genoeg en er moet steeds meer gebeuren. Voor dezelfde prijs of voor minder.”

Zelf heeft Fleurbaey nog niet gedacht aan stoppen. “Er zijn zoveel mooie kanten aan de stiel. Ik ben mijn eigen baas, werk alle dagen buiten, tussen het groen en tussen de dieren”, vertelt hij. “En goed, we krijgen vaak te maken met lastige situaties, zoals nu met de natte zomer waardoor het moeilijk is om de oogst binnen te halen. Dan vloek je eens luid en doe je weer voort. En dat is het probleem. De gelatenheid bij sommigen is zodanig groot dat zelfs die “godver” er niet meer uitkomt. Dan heb ik het niet over oude boerderijen, maar over prachtige, recente landbouwbedrijven, die aangeven dat ze afstevenen op een faillissement. Politici of de landbouworganisaties moeten toch eens nadenken over de weg die ze ingeslagen zijn.”

Hij benadrukt dat hij niemand persoonlijk wil viseren. “Ik ga ook niet vertellen hoe het beleid moet uitgestippeld worden. Er moet gewoon zo snel mogelijk een concrete oplossing komen voor de malaise waarin de sector zich nu bevindt.”

De oproep lokte veel reacties uit, zowel van voor- als tegenstanders. Opvallend: er kwam meer reactie uit Nederland. “Maar dat is typerend voor de (West-)Vlaamse boeren, die veel meer in zichzelf gekeerd zijn. ‘Zwijgen en voortdoen’, die mentaliteit zit erin gebakken. En de stap zetten naar een instantie als Boeren op een Kruispunt blijft voor sommigen toch heel groot.”

Of deze actie het probleem zal oplossen? “Dé oplossing zal het niet zijn. Maar ik hoop wel dat het iets teweeg brengt voor de sector. Alle beetjes helpen.”