"Hulporganisaties niet consequent over voedselprijzen"

Of de voedselprijzen nu stijgen of dalen, organisaties zoals de VN, IMF, Wereldbank en Oxfam waarschuwen steeds voor de ernstige gevolgen in het Zuiden. Hoogleraar Economie Johan Swinnen (K.U.Leuven) bestudeerde deze contradictie en schreef er een artikel over in het wetenschapsblad Science. "We zijn wel consequent en verspreiden in onze rapporten een heel genuanceerde boodschap", verdedigt Oxfam Solidariteit zich.

Organisaties zoals de VN, IMF, Wereldbank en Oxfam zijn niet consequent als het gaat over voedselprijzen. Samen met zijn collega Mara Squicciarini schreef professor Swinnen een artikel over tegenstrijdige boodschappen inzake voedselprijzen in de communicatie van hulporganisaties. "De ene keer klagen ze de lage voedselprijzen aan, de andere keer waarschuwen ze voor te hoge prijzen. Wat willen ze eigenlijk?", vat Swinnen samen.

"Het probleem leek lang hetzelfde. De westerse wereld schermt zijn eigen markt af en wurgt zo de landbouw in het Zuiden. Via Europese exportsubsidies en importheffingen kunnen wij goedkoop voedsel op de internationale markt gooien. Zo goedkoop dat de Afrikaanse landbouwer daar niet mee kan concurreren." Swinnen legt uit dat dat enkele jaren geleden veranderde toen de voedselprijzen opeens bleven stijgen.

"In plaats van lage voedselprijzen werden plots de hoge prijzen een probleem omdat voedsel te duur werd voor mensen in het Zuiden", zegt Swinnen. Die contradictie vond hij ook terug in de persberichten van Oxfam, wat hem doet besluiten dat ze uitpakken met de boodschap die hen op dat moment het beste uitkomt.

Thierry Kesteloot van Oxfam Solidariteit spreekt dat tegen in de krant. "Toen de voedselprijzen in 2007 opeens de hoogte in schoten, heeft Oxfam wel degelijk zijn aanpak herbekeken", aldus Kesteloot. "Voor ons is vooral de relatie tussen voedselprijzen en armoede belangrijk. Bij hogere voedselprijzen werden vooral de grote prijsschommelingen problematisch. Het doel heiligt de middelen niet zodat we ons blijven verzetten tegen exportsubsidies hoewel die de prijzen naar beneden kunnen halen."

Hij geeft wel toe dat in boodschappen aan het grote publiek de nuance al eens durft te verdwijnen. "Het is niet altijd makkelijk om alle informatie mee te geven, maar iedereen kan onze lijvige rapporten lezen", zegt Kesteloot, die vindt dat Swinnen in hetzelfde bedje ziek is door het allemaal wat polemisch voor te stellen.

Volgens Swinnen moeten hulporganisaties proberen om de marge tussen producent en consument zo klein mogelijk te maken. Dat kan door bijvoorbeeld in infrastructuur te investeren. "Zo zorg je ervoor dat de boer goedkoop zijn producten kan vervoeren. Hoe goedkoper het productieproces, hoe goedkoper de boer zijn producten kan aanbieden op de markt en hoe minder geld de stedeling ervoor moet betalen."