Exporteren we écht zoveel kippenvlees naar Ghana?

Volgens Bruno Tobback is het broodnodig om het Vlaamse landbouwmodel te hervormen. “Je moet iets doen aan het feit dat we steeds meer evolueren naar een heel intensieve, industriële manier van landbouw met steeds minder boeren en meer dieren.” Hij deed deze uitspraken tijdens een uitzending van Terzake waarbij de politicus werd gevraagd naar zijn mening over het Vlaamse stikstofakkoord.

In vijftien jaar tijd is het aantal landbouwbedrijven afgenomen van 35.000 naar 23.000, stelde Tobback, terwijl het aantal dieren gestegen is. Boeren zijn volgens hem opgesloten in een industrieel landbouwmodel waar ze door lage marges gedwongen worden hoge investeringen te doen en grote volumes te draaien. De politicus merkte op dat er 27 miljoen dieren per maand geslacht worden in België.

Hij vervolgde door te stellen dat er in België 1,7 miljoen ton vlees geëxporteerd wordt op jaarbasis, wat tweederde van de productie is. Als voorbeeld haalde hij de export van kippenvlees naar Ghana aan. “We exporteren 84.000 ton kippenvlees naar Ghana, een land dat acht keer groter is dan België.” Alhoewel hij met de algemene exportcijfers redelijk in de buurt zat (dit volume bedroeg volgens VLAM-statistieken 1,45 miljoen ton), lijkt zijn Ghana-statistiek niet volledig correct te zijn.

Volgens gegevens van het Vlaams Centrum voor Agro - en Visserijmarketing (VLAM) bedroeg de Belgische uitvoer naar Ghana in 2021 11.000 ton voor alle soorten pluimvee. Als we doorvoer uit andere landen meetellen, komen we op 35.158 ton. Maar ook dat is nog lang geen 84.000 ton waar Tobback over spreekt.

In België en omringende landen is er vooral een markt voor kippenfilets en in mindere mate voor kippenbouten. “Moesten we een kip kunnen ontwikkelen met vier borsten, dan zouden we inderdaad veel minder vlees moeten exporteren naar derde landen”, meent Van Bosch. “Belgen, en bij uitbreiding Europeanen, zijn helaas geen fan van vleugels, poten, ruggen en nekken. Ook legkippen, die ouder zijn dan braadkippen waardoor het vlees taaier is, willen we niet. Het is juist goed dat we kunnen exporteren zodat deze nevenstromen opgewaardeerd worden.”

Export kippenvlees hoofdzakelijk naar Europa

Uit statistieken van Stabel blijkt dat België wat betreft gevogelte een zelfvoorzieningsgraad heeft van ruim 200 procent. Dat er sprake is van een overproductie, behoeft enige nuance. Het gros van de productie wordt namelijk verkocht in de Europese Unie in een straal van 600 kilometer rond Brussel. Slechts een klein percentage wordt naar derde landen geëxporteerd.

De bewering van Tobback dat de productie in Vlaanderen zo goedkoop is, dat kippenvlees zelfs op de mondiale markt competitief is, wordt door de sector stellig ontkracht. “Landen als Brazilië en Thailand produceren voor de export. In België liggen de productiekosten te hoog om export van volwaardig kippenvlees mogelijk te maken”, legt Van Bosch uit. “Het gaat hier puur om de export van nevenstromen die er juist voor zorgt dat de volledige kip gevaloriseerd wordt.”

Herbekijk de aflevering van Terzake naar aanleiding van het boerenprotest in Nederland tegen de stikstofplannen van de regering. Bruno Tobback ging er in debat met VILT-journalist Bram Bombeek.