Dioxinecrisis had wèl degelijk gevolgen

De onderzoekers (van VUB, UG, UA, KUL en een medewerker van het ministerie van landbouw) onderzochten circa 20.000 stalen van dieren en voedingsproducten. Die stalen werden genomen na het bekendmaken van de crisis, toen de grootste besmetting al achter de rug was. "De resultaten weerspiegelen dan ook een minimumschatting", zegt Luc Hens (VUB).

In de stalen die naar alle waarschijnlijkheid gerelateerd kunnen worden met de besmetting, werden "soms griezelig hoge dioxine- en PCB-waarden" gevonden, aldus Nic Van Laerebeke (UG) vooral in eieren, kippen en varkens. Maar ook in stalen die eigenlijk buiten de besmetting zijn gebleven, bleken de waarden hoog. Een bewijs van de hoge "achtergrondcontaminatie" in België. Dat België een dichtbevolkt en sterk geïndustrialiseerd land kan daarvan aan de basis liggen. "Maar we betalen vooral de prijs van onze sjoemelcultuur", zegt Van Laerebeke.

De experts gaan ervan uit dat de lichaamsbelasting (de hoeveelheid dioxine per gram lichaamsvet) als gevolg van de crisis verhoogde met 42 à 75 procent, afhankelijk van een al dan niet vetrijk eetgedrag. "Wie malchance had en gedurende maanden besmet voedsel innam, zag z'n lichaamsbelasting waarschijnlijk vertwee- of verdrievoudigen", aldus Van Laerebeke.

En het effect van die blootstelling voor de gezondheid? Het aantal extra kankersterftes wordt geschat tussen 40 en 8.000. Wat de onderzoekers vooral zorgen baart is de verwachte veranderde werking van de schildklier bij kinderen. Dat vermindert hun immuniteitssysteem, waardoor ze minder weerstand krijgen tegen bijvoorbeeld griep. Voorts wijzen de onderzoekers op verstoringen van de lever, het hormonenstelsel, het bloedstollingsproces en vruchtbaarheidsproblemen. Bij pasgeborenen kan een (prenatale en/of postnatale) blootstelling de groei vertragen en leiden tot een verminderde intelligentie en gedragsstoornissen.

Zowel de onderzoekers als de parlementsleden Johan Malcorps (Agalev) en Peter Van Velthoven (SP) dringen aan op een uitgebreid onderzoek van de blootgestelde bevolking. Enkel zo kan nagegaan worden wat de uiteindelijke gevolgen voor de bevolking waren. Ook het Federaal Voedselagentschap moet eindelijk echt uit de startblokken schieten.

Het artikel "The Belgian PCB and dioxin incident of january-june 1999" verschijnt in het maartnummer van het Amerikaans tijdschrift "Environmental Health Perspectives".