Belgische werkzoekenden bedanken voor job in fruitpluk

Bijna de helft van de seizoenarbeiders in de Belgische land- en tuinbouw, 20.000 van de 45.000, komt uit Centraal- en Oost-Europa. Alleen al de fruitpluk is goed voor 10.000 seizoenarbeiders uit die regio, waarvan de overgrote meerderheid Polen. Belgische werkzoekenden halen hun neus op voor een tijdelijke job als fruitplukker. Dat meldt de krant De Morgen op basis van cijfers van Boerenbond.

De Belgische fruittelers zijn hun jaarlijkse zoektocht begonnen naar tijdelijke werknemers voor de pluk van peren in september en van appels in oktober. Het aandeel van de buitenlandse werkkrachten neemt jaar na jaar toe. De Oost-Europese fruitplukkers stropen de mouwen op voor het fysieke werk in openlucht, waar heel wat Belgische werkzoekenden voor bedanken. Het enthousiasme bij Belgische werkzoekenden is zo laag dat 'fruitplukker' officieel als een knelpuntberoep erkend is.

De belangstelling vanuit Polen neemt daarentegen toe, stelt Boerenbond vast. Werknemers uit Polen zijn intussen goed voor meer dan driekwart van alle tijdelijke arbeidsmigranten in de land- en tuinbouw. Polen hebben de Indiase sikhs vervangen als dominante groep. Door een wijziging in de asielwetgeving is het voor de sikhs, die in de jaren tachtig massaal ingezet werden, moeilijker geworden om in de fruitpluk te werken.

"Polen komen graag naar België omdat ze hier hetzelfde loon krijgen als een Belgische seizoenarbeider", zegt Chris Botterman van Boerenbond. "Hun huisvesting is in orde dankzij een recent Vlaams decreet, dat de sector minimumnormen oplegt voor onder meer leef- en slaapruimte. Ze worden ook verzekerd voor gezondheidszorg. De Poolse seizoenarbeider is bij ons beduidend beter af dan in Duitsland of Groot-Brittannië", aldus Botterman. Sinds 1 mei 2009 is het papierwerk voor Polen ook vereenvoudigd door het vrij verkeer van werknemers uit de nieuwe EU-lidstaten.

Werkgevers ontkennen dat buitenlandse fruitplukkers de jobs inpikken van Belgische werkzoekenden. Zij zouden niet liever hebben dan dat er zich meer Belgen aandienen omdat ze dan geen verblijfskosten moeten betalen. Maar Belgische werkzoekenden halen hun neus op voor een job in de fruitpluk. Volgens een recent onderzoeksrapport door het Hoger Instituut voor de Arbeid (HIVA) van de K.U. Leuven komt dat door het slechte imago van de sector, het tijdelijk karakter van de baan en het te kleine surplus van het loon tegenover de werkloosheidsvergoeding.

Bij de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling VDAB geeft men toe dat er traditioneel weinig belangstelling bestaat voor fruitpluk. "De meeste mensen zijn op zoek naar een vaste job en een contract in de fruitpluk bedraagt maximaal 65 dagen. Daarenboven moet men over een goede fysieke conditie beschikken", aldus Marlene Reggers, coördinator arbeidsmarktregie bij de VDAB in Tongeren.

Anderzijds is de fruitpluk in Limburg één van de grootste economische sectoren. "We doen dan ook extra inspanningen om kandidaten aan te trekken", aldus Reggers. Naast de verspreiding van vacatures via de VDAB-website en de jobkrant, wordt er samen met de Waalse dienst Forem een jobdating-event georganiseerd. "Deze en volgende week organiseren we in Tongeren en Sint-Truiden een jobdating waarbij werkzoekenden en werkgevers rechtstreeks met elkaar in contact komen. De vorige jobdating in de lente was met 250 kandidaten een succes", aldus Reggers.

Het HIVA voorspelt een verdere toename van het aantal arbeidsmigranten uit de nieuwe Europese lidstaten. "Belangrijke elementen voor een toename zijn het zelfversterkend effect van de rekruteringsnetwerken en de hoge mate van tevredenheid over de flexibiliteit van de arbeidsmigranten", zeggen de onderzoekers. "Sommige Polen komen al vijf jaar na elkaar terug naar hetzelfde bedrijf. Door de mond-aan-mondreclame is er geen gebrek aan belangstelling", bevestigt Botterman.

Boerenbond is voorstander van een tweesporenbeleid waarin ook aandacht uitgaat naar binnenlandse kandidaten. "We stellen vast dat sommige OCMW-steuntrekkers belangstelling tonen, maar de stap niet zetten wegens wettelijke inkomensbeperkingen. Die plafonds zou de overheid kunnen versoepelen", zegt Botterman. "Maar indien er zich onvoldoende Belgen aandienen, moeten de fruittelers alle kansen krijgen om in het buitenland te rekruteren".