Arvesta: “Ook in extreem nat voorjaar biedt fertigatie opportuniteiten”
nieuwsBoeren blikken opnieuw terug op een jaar met zeer extreme weersomstandigheden. Om dit te bekampen heeft Sanac, een merk van Arvesta, opnieuw praktijkproeven uitgevoerd rond de innovatie fertigatie op uienpercelen in Overhespen en Pittem. Op deze percelen liggen verschillende proefobjecten, zowel rond fertigatie als irrigatie. Fertigatie combineert irrigatie met de toediening van voedingsstoffen. De resultaten zijn beloftevol.
Waar irrigatie enkel water toevoegt, voegt fertigatie meststoffen toe die oplossen in het water. Dit systeem biedt een innovatieve oplossing om beter om te gaan met seizoenschommelingen en om de teeltontwikkeling te optimaliseren.
De onderzoekers zien aanzienlijke voordelen bij fertigatie, ondanks de overvloedige neerslag dit voorjaar. De techniek laat toe om op het gewenste moment meststoffen te doseren volgens de teeltbehoefte om continu te groeien. “Door intense buien was er geen tekort aan water dit jaar, maar spoelden meststoffen uit”, meldt Arvesta. “Een constante zekerheid van water en voedingstoffen is noodzakelijk om stress en de kans op dikhalzen bij uien te verlagen, en ook de opbrengst te verhogen. Bovendien helpt fertigatie om korstvorming op het perceel tegen te gaan.”
Daan Rooms, verantwoordelijke fertigatie bij Sanac, ziet vooral winsten in de teelt van uien en pootgoed. "Fertigatie zal altijd beter zijn dan irrigatie. Je dient vloeibare meststoffen toe, dichtbij de plant, en krijgt zo ook veel minder uitspoeling dan wanneer je een veld op voorhand bemest en dan irrigeert."
Tuinbouwtechniek
Hoewel irrigatie en fertigatie al sterk zijn ingeburgerd in de tuinbouw, is het bij akkerbouw een opkomende markt. "Akkers worden vooral bevochtigd via haspelberegening. Voor fertigatie moet je rekening houden met een investeringskost, die je na verloop van tijd wel terugverdient, en je infrastructuur. Je moet water en elektriciteit dichtbij hebben. Het is dus vooral interessant bij mensen die bijvoorbeeld percelen hebben rondom hun bedrijf."
Uien hebben een lange rotatie van ongeveer zes jaar, maar kennen wel het hoogste rendement bij fertigatie. "In Nederland zijn ze in de ajuinenteelt van 100 naar 1.000 hectare met fertigatie gegaan op drie jaar tijd. Uien zijn heel gevoelig voor slechte kieming, dus het is interessant om het zaaibed van bij het begin vochtig te maken", zegt Rooms. "Nog een reden waarom ze goed reageren op irrigatie, is omdat je geen slagregen hebt zoals bij haspelberegening, wat slagregen meegeeft die niet zo goed kan zijn voor de uienplantjes. Verder zijn uien zeer gevoelig voor droogte. De reden dat men in Nederland zo sterk in fertigatie investeert, is omdat de uienprijzen na de droge zomers van 2018, 2019 en 2020 erg hoog lagen. Uien zijn erg gevoelig voor droogte. Ze hebben per seizoen minstens 300 liter water nodig per vierkante meter."
Via irrigatie en fertigatie kan het vocht ook gerichter worden toegediend. "Onze Nederlandse collega's hebben een computermodel ontwikkeld dat we verder optimaliseren in de praktijk. Op basis van parameters zoals het aantal uren daglicht, bodemstalen, waterstalen en het type ui kan dit model inschatten hoeveel er moet worden toegediend van welke meststof. Al gaat het natuurlijk om theoretische modellen die we waar nodig bijsturen afhankelijk van de situatie op het veld."
Minder arbeidsintenstief
Volgens Rooms is het systeem ook minder arbeidsintensief dan de klassieke bemesting en beregening. "Alleen in het begin moet je natuurlijk alles klaarleggen en aansluiten, en dat is wennen voor wie het nog nooit heeft gedaan. Maar eens de installatie er ligt, moet je louter via de pomp aangeven hoeveel liter je van bepaalde stoffen nodig hebt. Fertigatie is het interessantst bij uien of pootgoed, maar ik ken ook mensen die de techniek toepassen bij zoete aardappel, prei of knolselder. In Nederland is er zelfs een landelijk verbod op het klassiek beregenen van pootgoed omdat dit de verspreiding van een bruinrot stimuleert, en dus kiezen pootgoedtelers er eerder voor fertigeren. In bepaalde gebieden is er ook een verbod op het gebruik van oppervlaktewater bij de teelt van tomaten, consumptie- en zetmeelaardappelen."
Dat fertigatie oorspronkelijk vooral werd toegepast in de tuinbouw en niet in de akkerbouw, heeft echter nog een praktische reden. "In de tuinbouw kan je je leidingen altijd laten liggen, maar bij akkerbouwmatige teelten kan je de druppelslangen aan de uiteinden niet hergebruiken. Het leidingnetwerk wel. De druppelslangen zien af omdat er gronddeeltjes in kruipen, of de wortels naar de slang toegroeien. Waarom we deze in de grond steken? Als je slang er bovenop ligt en vochtig wordt door het water, dan zal het blinken in de zon. Dat trekt kraaien, konijnen en ander wild aan."
In zuidelijke landen is akkerbouwmatige fertigatie al langer aan een opmars bezig, zegt Rooms. "In Spanje en Italië doet men het al jaren bij maïs en andere teelten, omdat men er met droogte zit", zegt hij. "En bij ons zijn zulke droogtes ook steeds vaker actueel."
Kostenplaatje
Toch is er een meerkost om mee rekening te houden. "De prijs zal sterk afhangen van de praktische situatie. Hoe langer het veld, hoe breder de slangen moeten zijn. Afhankelijk van het zaaisysteem waarmee je je uien inzaait, zal je 13 kilometer tot 17 kilometer per hectare slang nodig hebben. De slangen variëren tussen de 700 en 1.000 euro per hectare. De witte vezelleiding en het pompsysteem, daar zijn ook grote verschillen in. Sommigen kiezen een handmatige bediening, anderen willen het met de gsm kunnen doen. Dus ook hier kijk je naar een investering tussen de 3.000 en 30.000 euro. Tot slot is er de meerkost van de meststof. Je moet het vloeibare type gebruiken, tuinbouwkwaliteit, in plaats van korrelmeststof of drijfmest."
Stevige investeringen dus, al zullen ze volgens de bevindingen van Sanac zeker lonen. "Vorig jaar hebben we fertigatie uitgevoerd naast een traditionele bemesting, en het perceel met fertigatie kende een dubbele opbrengst. Ook waren de uien van hogere kwaliteit en hadden ze een langere bewaartijd. Je kan fertigatie ook combineren met drijfmest. Volgens onze bevindingen eindig je op deze manier met de meeste kilo's, met de kanttekening dat je als drijfmestgebruiker moet opletten dat je het niet te dicht tegen het zaaien toedient, want dan heb je meer kans op zoutschade."
Volgens Sanac is fertigatie dus zowel in nat als droog weer een waardevolle investering. “De eerste veldresultaten zijn veelbelovend en tonen aan dat fertigatie een effectieve methode is om de teelt te optimaliseren”, concludeert de groothandel voor landbouwproducten. “Zelfs onder uitdagende weersomstandigheden.”
Bron: Eigen berichtgeving
Beeld: Arvesta
