Aantal beheerovereenkomsten daalt verder, VLM grijpt in
nieuwsIn 2025 hebben 2.549 landbouwers één of meer beheerovereenkomsten gesloten met de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), goed voor een totale oppervlakte van 5.948 hectare. Daarmee zet de sterke daling van de voorbije jaren zich door. In 2020 sloten nog 3.749 landbouwers een beheerovereenkomst af voor een areaal van 12.755 hectare. Om het tij te keren past VLM enkele beheerovereenkomsten aan zodat deze beter inpasbaar zijn in landbouwbedrijven.
Beheerovereenkomsten zijn contracten die landbouwers vrijwillig afsluiten met VLM voor een periode van vijf jaar en waarbij ze inspanningen doen voor de biodiversiteit. In ruil krijgen ze een vergoeding. Het gaat dan bijvoorbeeld om het verbeteren van leefgebieden voor veel diersoorten, zoals veldleeuwerik of grutto of om het onderhoud van kleine landschapselementen, zoals hagen en heggen of knotbomen.
Op enkele jaren tijd is de populariteit van deze beheersovereenkomsten sterk gedaald. In 2020 sloten nog 3.749 landbouwers één of meerdere beheerovereenkomsten af, goed voor een areaal van 12.755 hectare. Vooral vorig jaar was de afname opvallend toen 15 procent minder boeren (2.927 vs 3.442) met 21 procent minder areaal (6.658 vs 8.381 ha) in zee ging met VLM. De organisatie weet dat destijds aan de verstrengde beheervoorwaarden onder het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).
Dit jaar zet de daling zich voort. In 2025 hebben 2.549 landbouwers één of meer beheerovereenkomsten gesloten met VLM, goed voor een totale oppervlakte van 5.948 hectare. Dat betekent een daling van respectievelijk 12 en 10 procent. VLM maakt daarbij de nuance dat sommige beheerovereenkomsten wel in een stijgende lijn zitten, zoals die van bloemenakkers en de botanisch beheer.
Aanpassing beheerovereenkomsten
Om het algemene tij te keren past VLM enkele beheerovereenkomsten nu aan die wel onder druk staan. “De aanpassingen maken de beheerovereenkomsten beter inpasbaar in het bedrijf en de uitvoering eenvoudiger, zonder dat dat ten koste gaat van de biodiversiteitswinst in landbouwgebied”, klinkt het.
Veel beheerovereenkomsten vragen om maaien en het afvoeren van dit maaisel. Maar niet alle landbouwers beschikken over een maaibalk of hebben problemen met het afvoeren van het maaisel. Voor deze boeren biedt VLM nu het alternatief met de beheerovereenkomst “voor de aanleg en onderhoud van een kruidenrijke akkerrand 15 juli - gefaseerd klepelen”. In die beheerovereenkomst wordt gefaseerd geklepeld, waardoor er altijd een deel kruiden blijft staan hetgeen moet zorgen voor beschutting en structuur voor de aanwezige fauna.
De jaarlijkse vergoeding voor deze beheersovereenkomst bedraagt 1.783 euro per hectare. Landbouwers die het maaisel zelf gebruiken of het afvoeren naar derden, kunnen een hogere vergoeding krijgen via de beheerovereenkomsten “kruidenrijke akkerrand 15 juli volledig of gefaseerd maaien”. De jaarlijkse vergoedingen daarvoor zijn respectievelijk 1.927 euro en 2.085 euro per hectare.
Problemen met onkruidbeheersing
Ook de beheerovereenkomst faunavoedselgewas, waar een zaadleverend mengsel ingezaaid moet worden en waar onkruid een hardnekkig probleem vormt, krijgt een facelift. Bij ernstige onkruidproblemen mogen boeren voortaan een mengsel van vlinderbloemigen inzaaien. De vlinderbloemigen blijven één tot twee jaar staan en helpen om ongewenste soorten te onderdrukken. De jaarlijkse vergoeding van 2.053 euro per hectare blijft gelijk. Blijven de onkruidproblemen aanhouden? “Dan kan de beheerovereenkomst tijdens de looptijd verplaatst worden naar een ander perceel”, klinkt het.
VLM roept landbouwers tot slot op om nieuwe beheerovereenkomsten te sluiten. Dat kan via het e-loket beheerovereenkomsten. Met een beheerovereenkomst dragen landbouwers volgens de organisatie bij aan een biodiverser landschap, maar profiteren ze volgens VLM zelf ook van een aantal voordelen. “Een gezonde bodem draagt bij aan een goede waterhuishouding en voorkomt bodemerosie. Hun percelen zijn dankzij nuttige insecten beter bestand tegen plagen waardoor ze minder gewasbeschermingsmiddelen moeten gebruiken.” Tot slot biedt een beheerovereenkomst vijf jaar lang een stabiel inkomen. De vergoedingen voor de meeste beheerovereenkomsten liggen rond de 2.000 euro per hectare per jaar.
