"Maak landbouw niet ondergeschikt aan vrije handel"

Naar aanleiding van de G20-landbouwtop in Parijs hebben 66 landbouworganisaties uit Afrika, Azië, Amerika en Europa gezamenlijk verklaard dat het landbouwbeleid niet ondergeschikt mag zijn aan het handelsbeleid. "In het licht van de groeiende wereldvoedselvraag is voedselzekerheid cruciaal zodat een betere afstemming met het wereldhandelsoverleg nodig is", meent de Europese landbouwkoepel Copa-Cogeca.

Minder dan 10 procent van de globale landbouwproductie wordt verhandeld op de wereldmarkt zodat landbouw vooral lokaal voor voedselzekerheid zorgt en plattelandsgemeenschappen leefbaar houdt. Landbouworganisaties vestigden de aandacht van de ministers van Landbouw van de G20-landen op de strategische rol die landbouw kan spelen in het licht van grote uitdagingen zoals de toenemende prijsvolatiliteit door speculatie, eindige hulpbronnen zoals landbouwgrond en water en de bedreigingen door de klimaatverandering. Het aantal ondervoeden in de wereld daalt bovendien niet en de wereldvoedselvraag stijgt nog.

Landbouworganisaties uit West-Afrika stelden het vrij maken van markten in vraag wanneer de impact op landbouw tijdens dat proces buiten beschouwing blijft. "Wanneer de Wereldhandelsorganisatie afspraken maakt met een impact op landbouw, moet dat beter afgestemd worden met internationale inspanningen op het vlak van armoede, honger, klimaatverandering en biodiversiteit", luidt het.

"Handel mag geen doel op zich zijn, maar moet de ontwikkeling van de mensheid dienen", beaamt Paolo Bruni, voorzitter van Cogeca. Hij beschouwt voedsel als een levensnoodzakelijk goed dat in handelsverdragen niet op dezelfde manier mag worden behandeld als andere goederen. "De vrijmaking van de markten moet enigszins getemperd worden zodat landbouwers overal ter wereld de middelen en economische drijfveren hebben om duurzaam te produceren", meent Bruni.

Overheden kunnen volgens hem meer doen om de stabiliteit van landbouwmarkten te garanderen en de marktmacht van landbouwers te versterken tegenover een sterk geconcentreerde agrovoedingsindustrie. "Ook een meer geharmoniseerde aanpak inzake milieubescherming, biodiversiteit en klimaatverandering dringt zich op", aldus Bruni.

De landbouworganisaties zetten met hun verklaring de beleidsmakers onder druk om een aantal basisprincipes te respecteren bij het afsluiten van vrijhandelsakkoorden. Zo eisen zij dat handelsmaatregelen nog beleidsmogelijkheden laten om stabiele voedselprijzen te bewerkstellingen door bijvoorbeeld voorraden aan te leggen.

Een aanpak op maat van de ontwikkelingslanden moet hen toelaten de problemen van kwetsbare kleinschalige boeren te verzachten. Landen moeten ook het recht hebben om voedsel voor de thuismarkt te produceren zodat hun voedselvoorziening veilig gesteld wordt. Tot slot vragen de landbouworganisaties dat andere belangen zoals voedselveiligheid, milieu, dierenwelzijn en duurzame landbouw niet steeds ondergeschikt worden gemaakt aan het belang van vrije handel.