"Individuele boer is trots op zijn job"

Uit de 30 gesprekken distilleerde Dessein 24 uiteenlopende componenenten die allen samen op de beroepstrots inspelen. Veralgemeend kan gesteld worden dat de beroepstrots bij land- en tuinbouw(st)ers in sterke mate positief beïnvloed wordt door hun vakmanschap, autonomie, ondernemerschap, verbondenheid met de natuur, deel uitmaken van een traditie en deel zijn van de mainstream maatschappij. "Belangrijk is dat de boeren deze componenten zelf in handen hebben", aldus Dessein.

Dat is niet of veel minder het geval voor de componenten die een negatieve invloed uitoefenen op de beroepstrots. Het gaat om de heersende machtsverhoudingen, het respect vanuit andere landbouwactoren, de prijzen voor de producten, de afstand tot de burger, het leven van subsidies en het overheidshandelen. Vooral deze laatste factor blijkt een zeer negatieve invloed te hebben. "Daarbij wordt niet zozeer de wetgeving zelf geviseerd, maar wel de attitude. Veel landbouwers hekelen het gebrek aan landbouwkennis van ambtenaren die op het erf komen", aldus Dessein.

Tussen de vrouwelijke en mannelijke respondenten is er een opmerkelijk verschil. Deel zijn van de mainstream maatschappij is voor vrouwen van heel groot belang, bij de mannen komt deze component pas op de twintigste plaats bij de beïnvloeding van de beroepsfierheid. Dat heeft volgens Dessein te maken met het feit dat de boerin na de Tweede Wereldoorlog door de mechanisering haar plaats op het land- en tuinbouwbedrijf is kwijtgespeeld. De fierheid ging de vrouw dan ook buiten het landbouwbedrijf zoeken, luidt het.

"De diversificatie die zich de voorbije jaren in de landbouw steeds meer manifesteert, biedt kansen om vrouwen hun eigen verantwoordelijkheid op het bedrijf terug te laten opnemen", zegt Dessein. "Met de nodige trots kunnen ze zelfverwerking, hoevetoerisme of recreatieve voorzieningen op het bedrijf uitbouwen. De vrouw komt in de toekomst meer dan ooit voor de keuze te staan. Ofwel zoekt ze haar plaats op het bedrijf ofwel gaat ze haar voldoening buitenshuis zoeken".

Tot slot is ook een verschil tussen jonge en oude agrariërs. Jonge landbouwers vinden het belangrijk dat ze vlot kunnen functioneren in de mainstream maatschappij. De ouderen zijn echter opgegroeid in een tijdsgeest waarin landbouw een belangrijk maatschappelijk en economisch gegeven was. "Het was geen prestatie om deel uit te maken van de mainstream maatschappij, men wás veelal de mainstream maatschappij", zegt Dessein.

Meer informatie: Rapport 'Triestig en blij. Beroepstrots bij Vlaamse land- en tuinbouwers'

Lees ook: geVILT: De mens achter de boer