Wordt het omstreden verslechteringsverbod in natuurherstelwet geherformuleerd?

De regering-Jambon liet eerder al uitschijnen bezorgd te zijn over een negatieve economische impact van de natuurherstelwet in een dichtbevolkte en sterk geïndustrialiseerde regio als Vlaanderen. Daarmee blijkt Vlaanderen niet de enige Europese regio te zijn die zijn bezorgdheden uitte over de wet. Met de nota lijkt de Europese Commissie nu tegemoet te willen komen aan enkele van deze kritiekpunten.

Het verslechteringsverbod

Het verslechteringsverbod stelt dat natuur buiten de al beschermde Natura 2000-gebieden niet verder achteruit mag gaan. Maar verschillende lidstaten zijn bezorgd dat dit in de praktijk onder meer zal leiden tot problemen voor de landbouwers en de industrie rond die natuurgebieden want zij zouden op deze manier moeilijker vergunningen kunnen krijgen. Von de Leyen stelt in haar nota voor om de bepaling rond de niet-verslechtering van habitattypes te herformuleren. De herformulering zou inhouden dat de lidstaten enkel worden verplicht om een inspanning te leveren om de gebieden te beschermen, zonder eisen te stellen over de concrete maatregelen die ze daarvoor moeten nemen. Dit zou eerder neerkomen op een ‘inspanningsverbintenis’ dan een ‘resultaatverbintenis’. Hierbij zou de Commissie bij de nationale herstelplannen ook rekening kunnen houden met "regionale en lokale bijzonderheden".

Afzwakking of verduidelijking?

“Dit document is uitzonderlijk. Het is de pauzeknop in de natuurherstelwet waarvoor wij en de Franse president Emmanuel Macron pleitten”, reageert Open Vld in De Tijd op het document van Ursula von der Leyen. Het is volgens hen een antwoord op het pleidooi van premier Alexander De Croo bij Europa om te temporiseren met de natuurwet.

De nota wordt daarentegen door de Groenen geduid als een opheldering van controversiële delen van de wetgeving en een uitleg over de misverstanden. “Dit is geen nieuw voorstel, dit is een verduidelijking”, stelt Petra De Sutter, federaal vicepremier voor Groen, in De Ochtend op Radio 1. “Van in het begin heeft de Europese Commissie gezegd dat er rekening moest gehouden worden met de regionale verschillen. Vlaanderen is Beieren of Sardinië niet. Dus het kan best zijn dat men bij bepaalde dichtbevolkte of geïndustrialiseerde regio’s wat milder moet kijken wat mogelijk is. Dat is van in het begin in detail in de teksten gezegd. De nota heeft niets veranderd in de wetteksten.”

Op de agenda

De natuurherstelwet staat deze week op de agenda in het Europees Parlement. De parlementsleden zouden de voorstellen uit de nota van Von der Leyen als amendementen kunnen indienen. In juli volgt dan een stemming in het voltallige Europees Parlement. Ook in België en de andere lidstaten staat de wet geschreven in de agenda’s. Elk land moet volgende week dinsdag op de Raad zijn gemeenschappelijk standpunt verdedigen.