VAC pleit voor niet verhandelbare basisbedrijfstoeslag

Het Vlaams Agrarisch Centrum (VAC) bestudeerde de voorstellen van de Europese Commissie voor het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) en plaatst net als de andere landbouworganisaties grote vraagtekens bij de instrumenten die een nieuw partnerschap tussen Europa en zijn landbouwers moeten bewerkstelligen. VAC ijvert onder meer voor een niet verhandelbare basisbedrijfstoeslag van 5.800 euro.

VAC kan zich vinden in een aantal voorstellen van EU-commissaris voor Landbouw Dacian Ciolos, maar neemt andere beleidspistes voor het GLB op de korrel. De aandacht die de Commissie schenkt aan de risico's die boeren nemen, de impact van de klimaatverandering, de lage instroom van jonge boeren, de economische verwevenheid op het platteland en de zwakke positie van de boer in de voedselketen, wordt positief onthaald.

De voorgestelde maatregelen met betrekking tot rechtstreekse inkomenssteun kunnen VAC niet bekoren. "De nieuwe lidstaten ijveren voor hun deel van de Europese koek, maar de impact is groter dan we vermoeden en houdt geen rekening met de groei in de nieuwe lidstaten", klinkt het. Een vast bedrag per bedrijf of sector en per lidstaat of regio lijkt VAC meer aangewezen dan een Europese flat rate per hectare. In tegenstelling tot de andere landbouworganisaties pleit VAC voor onverhandelbare toeslagrechten. "Op die manier neemt de druk op de grond af en ontstaat ruimte voor extensivering en vergroening."

Het reserveren van inkomenssteun voor 'actieve boeren' zal volgens VAC weinig zoden aan de dijk brengen. "In wezen is iedere boer, groot of klein, oud of jong, een voedselproducent. Het voorstel opent de discussie en zal waarschijnlijk een doos van Pandora worden." De steun voor jonge boeren wordt positief onthaald. VAC suggereert om ook 'co-boerschap' te overwegen, waarbij de overname geleidelijk kan gebeuren en de overnemer gebruik kan maken van de expertise van de overlater. Dat opent ook perspectieven voor starters van buiten de sector.

"Diversificatie van teelten is een positieve zaken", aldus VAC, "maar de maatregelen die de Commissie wil doorvoeren, zijn te eenzijdig en te drastisch." De landbouworganisatie ziet liever stimuli voor eiwithoudende gewassen en versoepelingen in de teeltrotatieverplichting zoals uitzonderingen voor meerjarige teelten zoals fruit. "De maatregel van zeven procent ecologische ruimte hoort niet in pijler één maar in pijler twee thuis. En de bedrijfszekerheid kan verhoogd worden wanneer 90 procent van de bedrijfsoppervlakte reeds goed is voor 100 procent van de bedrijfstoeslag."

Wat de zoogkoeienpremie betreft deelt VAC niet de mening dat die gekoppeld moet blijven. "De zoogkoeienpremie wordt beter ontkoppeld naar een niet-verhandelbare premie op blijvend grasland. Hierdoor worden rundveehouders gemotiveerd om blijvend grasland te behouden en daalt het aantal zoogkoeien zodat het rundvleesaanbod daalt en de prijs stijgt."

Om plattelandsontwikkeling ruime kansen te bieden, vraagt VAC extra steun voor rechtstreekse verkoop en gemengde bedrijven. "Het specifieke karakter van het Vlaamse platteland, het versnipperd landbouwareaal en de milieudruk zijn voldoende redenen om van Vlaanderen een kwetsbaar gebied voor landbouw te maken."

Wat risicobeheer betreft, is VAC pessimistisch gestemd na het bestuderen van het GLB-voorstel. "De instrumenten tot marktbeheer zijn uitermate zwak. Er wordt geen observatie-agentschap opgericht, laat staan een regulerend agentschap voor alle sectoren. De afschaffing van suiker- en melkquota zou nochtans maar mogen plaatsvinden na de oprichting van zo'n marktregulator." VAC gelooft in noodfondsen in geval van voedselcrisissen, maar is op zijn hoede voor het steunen van private fondsen en verzekeringen die "een moneydrain kunnen veroorzaken naar privé-verzekeraars die teveel uitsluitingsclausules hanteren".

Meer info: VAC-standpunt over GLB