Beke: "We moeten blijven onderhandelen over Mercosur, ook op punten die voor beide kanten pijn doen"
nieuwsVoor het eerst in vijf maanden onderhandelen de Latijns-Amerikaanse Mercosur-landen en de EU opnieuw over het veelbesproken vrijhandelsverdrag. De Europese Commissie zou graag de deal sluiten tegen het einde van dit jaar. “De huidige vorm van de Mercosur-deal is echter niet aanvaardbaar”, reageert Europees parlementslid Wouter Beke (cd&v/EVP). "Maar de onderhandelingen opnieuw verbreken is geen goed plan, dan duwen we ze in de handen van landen zoals Rusland of China. Daar is niemand bij gebaat, en al zeker niet de landbouw."
In de Mercosur-douane-unie zitten de landen Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay en Bolivia. In 2019 bereikten ze samen met de EU al een politiek akkoord over een handelsverdrag. Maar door onder meer bezorgdheden over de milieu-impact van het verdrag verliepen de verdere onderhandelingen stroef.
Reanimaties van de deal
De Europese Unie heeft vorig jaar een poging ondernomen de onderhandelingen een nieuwe impuls te geven, maar het verdrag blijft voor verdeeldheid zorgen onder de 27 lidstaten. Toen er begin dit jaar de boerenprotesten bovenop kwamen, werd een snel akkoord helemaal onmogelijk. Onder leiding van de Franse president Emmanuel Macron werden de gesprekken uiteindelijk geblokkeerd uit ontevredenheid wat de deal voor de Europese landbouwsector zou betekenen.
Een groep van wereldleiders waaronder Olaf Scholz van Duitsland, zou recentelijk commissievoorzitter Ursula von der Leyen in een brief aangespoord hebben om de overeenkomst nu snel tot een goed einde te brengen. De leiders waarschuwden dat andere wereldmachten een nog sterkere invloed, economisch en politiek, zullen krijgen als Europa de overeenkomst niet sluit.
Verzet uit politieke en landbouwhoek
Met de hernieuwde contacten voelen de landbouwsectoren opnieuw de druk om hun sterke verzet tegen deze deal te laten horen. “Het vrijhandelsakkoord zou nadelige gevolgen hebben voor onze producenten, maar ook voor het milieu”, laten de Europese boerenkoepel Copa-Cogeca en nog enkele andere landbouworganisaties optekenen.
Volgens Copa-Cogeca blijft het landbouwhoofdstuk van de Mercosur-overeenkomst onevenwichtig, met vooral gevolgen voor de “kwetsbare landbouwsectoren zoals rundvlees, gevogelte, rijst, suiker en ethanol”. “Het is bovendien duidelijk dat de Mercosur-landen niet in staat zijn om dezelfde productienormen op boerderijen aan te nemen dat de EU oplegt aan haar eigen boeren”, aldus Copa-Cogeca. “Onze organisaties kunnen onder geen beding accepteren dat de Europese normen worden afgezwakt of dat een Europese producent wordt gestraft op de markt omdat hij deze normen volgt.”
De hervatting van de onderhandelingen komt ook net op het moment dat de Strategische Dialoog zijn eindrapport publiceerde. Daarin werd onder meer geconcludeerd dat de boeren beter ondersteund moeten worden bij de transitie naar duurzame landbouw, en dat het Europees handels- en duurzaamheidsbeleid beter op elkaar afgestemd moet worden waarbij het strategische belang van voeding en landbouw beter erkend wordt.
Copa-Cogeca verwijt de Commissie dat ze onder druk van sommige industrieën en door geopolitieke redenen de ogen sluit voor de impact die de handelsovereenkomst zou hebben op de Europese landbouw. Ook Europees parlementslid Wouter Beke vindt dat er meer rekening gehouden moet worden met de bezorgdheden van de landbouwer en er geen cars-for-cows-deal genomen mag worden. “Landen met een stevige auto- en mobielindustrie zoals Duitsland hanteren deze insteek wel bij de onderhandelingen”, aldus Beke. “Zoals we vroeger al hebben aangegeven vinden we dat de huidige vorm van de Mercosur-deal niet aanvaardbaar is. Er moet meer rekening gehouden worden met de bezorgdheden van de landbouwer.”
De EU-Mercosur-deal staat haaks tegenover het model van een fair inkomen en een gelijk speelveld voor de boeren
Er moet volgens Beke een gelijk speelveld komen tussen de Europese landbouw en de Mercosur-landen. “Om dat te bekomen zouden spiegelclausules een mogelijke oplossing kunnen bieden op een aantal vlakken. Er zijn een aantal zaken in Europa streng gereglementeerd, die in de Mercosur-landen niet dezelfde regels kennen waardoor er een scheeftrekking is van de markt. Dat geldt voor het gebruik van antibiotica of gewasbeschermingsmiddelen, maar bijvoorbeeld ook voor het gebruik van genetisch gemodificeerde gewassen of dierenwelzijn.”
Stopzetting onderhandelingen
Het verzet tegen de vrijhandelsovereenkomst komt niet enkel vanuit de christendemocratische hoek, maar ook vanuit de partij Groen. Europees Parlementslid Sara Matthieu (Groen) hekelt de “halsstarrigheid" van de Commissie. “De Europese Commissie en de lidstaten moeten ervoor zorgen dat hun beleid coherent is: we kunnen niet aan de ene kant de boeren een fatsoenlijk inkomen beloven en aan de andere kant handelsovereenkomsten sluiten zoals die met de Mercosur-landen die ertoe leiden dat ze met verlies verkopen”, benadrukt Matthieu. "De EU-Mercosur-deal staat haaks tegenover het model van een fair inkomen en een gelijk speelveld voor de boeren. Daarnaast bevat het geen toepasbare duurzaamheidsdoelstellingen en zal het opnieuw leiden tot meer ontbossing van het Amazonewoud. Daarbovenop is het een ramp voor onze planeet en onze gezondheid. In Zuid-Amerika worden gevaarlijke pesticiden gebruikt die hier al lang verboden zijn omdat ze ziek maken. Het is absurd dat deze groenten en fruit wel nog in onze winkels terechtkomen."
Europees parlementslid Saskia Bricmont van Ecolo heeft de Waalse regering opgeroepen om in de Europese Raad een proactieve houding aan te nemen en "het onderhandelingsmandaat van de Commissie te herzien en de stopzetting van de onderhandelingen te eisen".
De onderhandelingen moeten volgens Beke niet stopgezet worden. “Als we ze stoppen, dan duwen we de Mercosur-landen in de richting van landen zoals Rusland of China. Daar is niemand bij gebaat, en al zeker niet de landbouw”, aldus Beke. “We moeten verder onderhandelen tot we een akkoord bereiken, ook op punten die voor beide kanten pijn doen.”
