"Crisis in varkenshouderij is geen tijdelijk probleem"

Uit de vertrouwensindex van Landbouwkrediet blijkt de malaise in de varkenshouderij. Het Algemeen Boerensyndicaat vreest dat na een jaar waarin vooral oudere bedrijfsleiders het voor bekeken hielden, nu jongere varkensbedrijven massaal over de kop dreigen te gaan. “Voor ons is het al lang duidelijk dat deze crisis geen tijdelijk maar een structureel probleem is”, zegt ABS-voorzitter Hendrik Vandamme.

Afgelopen week zorgde een scherpe en onverwachtse prijsdaling van de vleesvarkens voor beroering in Duitsland. De vleesvarkensprijzen zijn op 1,53 euro per kilo beland, wat volgens het Duitse Bauernverband zodanig laag is dat daarmee de kosten niet worden terugverdiend. Voorzitter Gerd Sonnleitner eist dat de prijsvorming op de varkensvleesmarkt radicaal anders gaat verlopen. “De vleesindustrie in Duitsland bloeit, maar de varkenshouder bloedt”, constateert agd.media.

Het Algemeen Boerensyndicaat benadrukt dat de varkenshouderij ook in Vlaanderen al jaren in crisis verkeert. “Alle schakels in de keten slagen erin een redelijke marge te halen, waar we niets op tegen hebben, maar de varkenshouder slaagt daar als enige partij niet in”, stelt voorzitter Hendrik Vandamme vast.

ABS waarschuwde begin 2010 reeds voor de dreigende onweerswolken boven de Vlaamse varkenshouderij en ziet zijn voorspellingen steeds meer waarheid worden. “Het afgelopen jaar hielden reeds heel wat (oudere) bedrijfsleiders het voor bekeken, voor het écht te laat werd”, verklaart Vandamme. “De komende maanden zal deze kaalslag onverminderd doorgaan en dreigen jongere bedrijven massaal over kop te gaan.”

Veel bedrijven hebben de afgelopen jaren noodoplossingen gezocht in de hoop dat de crisis geen jaren meer zou duren. De realiteit is volgens ABS spijtig genoeg anders zodat de landbouworganisatie vreest dat enkel grote en financieel machtige integraties of landbouwersfamilies die over een historisch kapitaal beschikken, zullen overblijven. “Andere varkensbedrijven zullen het hoofd niet meer boven water kunnen houden, zo geeft 38 procent van de varkenshouders er de brui aan met de verplichte groepshuisvesting van zeugen in het vooruitzicht”, zegt Vandamme.

De inspanningen die de Vlaamse en Europese politici de voorbije maanden deden, lossen volgens ABS structureel niets op. “Overbruggingskredieten, een prijzenobservatorium en dialoogdagen zijn stuk voor stuk goede initiatieven, maar de crisis moet nu opgelost worden want anders is een visie voor 2020 niet meer nodig voor onze Vlaamse familiale landbouw”, waarschuwt de voorzitter van ABS.

Hij besluit met een verwijzing naar de twee grote pijnpunten in de varkensketen: de machtspositie van Duitsland en de oneerlijke margeverdeling in de voedingskolom. “Een studie van het Landbouweconomisch Instituut (LEI) in Nederland eerder dit jaar toonde nogmaals aan dat de margeverdeling fout loopt”, aldus Vandamme. “Sla er de folders van de grootwarenhuizen maar eens op na: alle supermarkten lokken klanten met goedkoop vlees. Uiteindelijk betaalt de primaire sector dit want de andere schakels rekenen hun marge door.”

Voor ABS bewijst dit dat de crisis structureel is en niets meer te maken heeft met vraag en aanbod, wat de landbouworganisatie doet vragen om de marktmacht van enkele grote spelers aan te pakken.