"Samenwerking in de bioketen als boer beter benutten"

De studievoormiddag ‘Biologische landbouw en ketenontwikkeling’ bood de kans om inzicht te verwerven in de Belgische biomarkt en te leren van voorbeelden van samenwerking in de biolandbouw. Met vereende krachten werden de projecten 'Bio zoekt Boer' en 'Bio zoekt Keten' op poten gezet. Sprekers uit de agrovoedingsindustrie wezen op kansen in de biolandbouw voor producten waarvan het aanbod in Vlaanderen onvoldoende is.

Johan Verstrynge, afdelingshoofd Duurzame Landbouwontwikkeling, verwees naar het Strategisch Plan Biologische Landbouw 2008-2012 dat tot stand is gekomen door de samenwerking tussen de landbouworganisaties Boerenbond, ABS en BioForum, en de Vlaamse overheid. Er werden samen acties ondernomen die de biologische productie en de bioketen moeten stimuleren waarvan de projecten ‘Bio zoekt Boer’ en ‘Bio zoekt Keten’ het concrete resultaat zijn. De partners schaarden zich ook achter meer en beter gecoördineerd onderzoek en een blijvende sensibilisering van de consumenten.

Sofie Hoste van het project ‘Bio zoekt Boer’ gaf de boodschap dat sinds de start van het project in 2009 jaarlijks een 20-tal landbouwers overstappen naar de biolandbouw. De doelstelling van het project is het verlenen van persoonlijk advies aan geïnteresseerde boeren en hen eventueel doorverwijzen naar deskundigen ter zake. Verder gaat zij landbouwers informeren en stimuleren door het organiseren van bedrijfsbezoeken, via artikels of door aanwezig te zijn op beurzen.

Biolandbouw heeft een goed functionerende keten nodig zodat Paul Verbeke van het project ‘Bio zoekt Keten’ de algemene kenmerken van de (Belgische) biomarkt schetste en enkele sectoren belichtte. De biomarkt blijft klein waardoor wijzigingen zich snel laten voelen, zo bleek uit zijn uiteenzetting. Het aantal spelers is beperkt en de productie gebeurt eerder op kleine schaal, wat contrasteert met de schaalgrootte van de afnemers en de productie in het buitenland. De markt is weinig transparant. Het aanbodvolume is nog beperkt en versnipperd en er is een hoge logistieke kost. Daarentegen is de biomarkt een duurzame markt die stand houdt ondanks de moeilijke economische situatie.

Na het overzicht van de Belgische biomarkt kwamen een aantal sprekers uit het bedrijfsleven aan het woord. Steven Jespers van Belki gaf mee dat de vraag naar bio stijgt en dat een omschakeling gericht dient te gebeuren. Er moet bij omschakeling ook aan de verdere schakels gedacht worden en aan de vermarkting. Wim De Middeleer gaf inzicht in de werking van BioMelk Vlaanderen, een coöperatie van biologische melkveehouders. Marc Boesman kwam het succesverhaal van BioPlanet toelichten. De Bioplanet-winkels moeten het stijgende aandeel bioproducten in de Colruyt-groep nog toegankelijker maken voor het publiek.

Karel Belmans van de Belgische fruitveiling gaf een overzicht van de biologische productie van appelen en peren in Vlaanderen. Jorn Peyskens van Bio Mills Europe gaf aan dat de biologische maalderij op zoek is naar meer regionaal geteelde graanproducten uit de Benelux omdat het aanbod in België onvoldoende is. Tot slot gaf Jan Devry van Brugs Ommeland en De Postelein (restaurant) weer hoe binnen de korte keten samengewerkt kan worden met biolandbouwers. Voordelen van de kleinschaligere aanpak zijn voor hem de versheid van het product en de garanties voor een correcte prijs.

De studievoormiddag werd afgerond met de visie van de landbouworganisaties. Koen Symons van het Innovatiesteunpunt van Boerenbond beklemtoonde dat zowel het stimuleren van de vraagzijde en de aanbodzijde van de markt als het opbouwen van een keten waarin wordt samengewerkt, van groot belang zijn om meer Vlaamse biologische producten in onze winkelrekken te krijgen. Daarnaast moet ook de vraag bij de consument verder ondersteund worden via voorlichtings- en promotiecampagnes.

Guy Depraetere van ABS benadrukte het feit dat weinig bioproducten uit Vlaanderen komen en deed een oproep voor meer Vlaamse biologische landbouwers. Verder haalde hij aan dat er nog heel wat samenwerkingsmogelijkheden tussen landbouwers en verwerkende industrie momenteel onbenut blijven. Paul Verbeke van Bioforum besloot het debat met de vraag om de Vlaamse bioproducten beter onder de aandacht van de consument te brengen.