Devisch: "Geen spijt over aanpak mestdossier"

In een duo-interview met Katrien Verstraete van De Tijd blikken Boerenbond-voorzitter Noël Devisch en Dirk Van Melkebeke, auteur van het eerste Mestactieplan, terug op 15 jaar mestbeleid in Vlaanderen. Op de vraag of hij het mestdossier achteraf bekeken anders zou aangepakt hebben, antwoordt Devisch categoriek 'neen'. En de milde kritiek op MAP3 heeft ook niets te maken met de politieke signatuur van de landbouwminister. "Boeren zijn ondernemers en gaan op de eerste plaats na wat de maatregelen op bedrijfsniveau betekenen".

Het eerste MAP kwam tot stand in een periode dat de afbakening van de Groene Hoofdstructuur - intussen het Vlaams Ecologisch Netwerk geheten - voor de deur stond. Boeren waren onzeker over het voortbestaan van hun landbouwgronden en er werden strengere bemestingsnormen aangekondigd. "Als in die socio-economische context dan ook nog een SP.A-minister met een mestactieplan op de proppen komt, kan je je de context wel voorstellen", zegt Van Melkebeke.

Volgens Devisch was het MAP van Norbert De Batselier te streng en was er bovendien geen wil om in dialoog te treden met de landbouworganisaties. Van Melkebeke spreekt het tegen: "Zowel bij De Batselier als bij mezelf leefde een oprechte bekommernis voor familiale landbouwbedrijven. Ik geef grif toe dat we niet wisten hoe we die moesten vertalen. Misschien hadden we inderdaad meer moeten overleggen met de boerenorganisaties. Maar anderzijds hebben die zich te lang conservatief opgesteld en de kaart getrokken van de intensieve landbouw".

Volgens Devisch heeft de Boerenbond niettemin hard geijverd voor een speciale regeling voor de gezinsveeteeltbedrijven. "Het was niet zo dat we destijds voor de belangen van Aveve reden. Dat doen we ook nu trouwens niet". Uiteindelijk struikelde de regering-Vandenbrande over het MAP-De Batselier. "De boeren waren inderdaad blij", beaamt Devisch. De Boerenbond-voorzitter gelooft niet dat dit een kortzichtige reactie was. "We hielden het naleven van de nitraatrichtlijn niet tegen. We vroegen wel om er soepel mee om te gaan".

Volgens Van Melkebeke zaten in het MAP van De Batselier zowel repressieve als stimulerende maatregelen. "Maar laten we er niet omheen draaien: sommige bemestingspraktijken van toen noopten de overheid tot repressief optreden. Het is een van mijn grootste frustraties dat je in het nemen van beleidsmaatregelen altijd de goede leerlingen meestraft". Devisch pikt in: "Op het terrein waren en zijn de controles onvoldoende. Het zet kwaad bloed bij de boeren dat de Mestbank hen ondertussen wel met een administratieve rompslomp opzadelt. Het is niet omdat het op papier allemaal klopt, dat het milieu ermee geholpen is".

De waterkwaliteit blijft na 15 jaar mestbeleid inderdaad bedroevend slecht. "Je merkt toch duidelijke vooruitgang", nuanceert Devisch. "We zijn er nog niet, maar we hebben toch al een heel parcours afgelegd. De veestapel is fors afgebouwd en de veevoeders en voedertechnieken zijn milieuvriendelijker gemaakt. Het milieubewustzijn is nu wel bij bijna alle boeren doorgedrongen".

Het komt er op aan dat de mestverwerking snel van grond komt. Stonden de landbouworganisaties niet te lang aan de zijlijn? "De verwerkingsplicht en de normen voor verwerkingsinstallaties waren lang gewoon ondoenbaar. Men heeft de normen zo hoog gelegd dat de mestverwerking een totale mislukking is geworden", antwoordt Devisch. Volgens Van Melkebeke waren de ontwerpers van het eerste MAP er zich van overtuigd dat het een dubbeltje op zijn kant zou worden. "We wilden de druk op de ketel houden. Achteraf moet je erkennen dat de technologie voor mestverwerking destijds niet op punt stond".

Krachtlijnen van het nieuwe MAP3: 7/7/06: Vlaamse regering keurt nieuw mestactieplan goed