Wijn als hefboom voor zwarte boeren in Zuid-Afrika

Tot dusver draaide de eerlijke handel in Zuid-Afrika rond vers fruit. Helemaal nieuw is het keurmerk voor wijn. De Fairtrade Labelling Organisation heeft in oktober 2003 internationale criteria vastgelegd voor wijn, geproduceerd in Zuid-Afrika en Chili. De eerste geregistreerde producenten komen uit Zuid-Afrika. Begin 2005 wil Max Havelaar deze wijnen te koop aanbieden en het zoekt daarvoor een distributeur in ons land.

Met de afschaffing van de apartheid in 1994 kreeg de zwarte bevolking haar politieke rechten terug. Nog steeds leeft 50 procent onder de armoedegrens en is 87 procent van de landbouwgrond in handen van blanken. Tegen 2010 moet 30 procent in het bezit zijn van de zwarte bevolking. Fairtrade kan dit 'empowerment'-proces versnellen door een succesvol product met een sterke traditie en een wereldwijde erkenning zoals wijn op te nemen voor eerlijke handel.

Ook in België duikt steeds meer wijn op uit Zuid-Afrika: het volume is verdrievoudigd in zes jaar. Het marktaandeel eind 2003 omvatte 1,8 procent van de totale wijnmarkt (bron Delhaize). Eén Belg op vijf drinkt trouwens wijn uit Chili en Zuid-Afrika. In deze context heeft Max Havelaar beslist om het keurmerk op deze nieuwe categorie ook voor België toegankelijk te maken. Max Havelaar koopt of verkoopt niets. In de hele handelsketen bepaalt Max Havelaar/FLO enkel de gegarandeerde minimumprijs en ontwikkelingspremie die boeren in het Zuiden dienen te ontvangen.

De eerste wijnen, Thandi Fairtrade Chardonnay, Cabernet Sauvignon en Pinot Noir, werden vorig jaar op de Engelse markt gelanceerd en behaalden een gouden medaille op de "London International Wine Challenge 2004". België wordt het tweede land waar deze wijnen te koop zullen zijn.

Aan de basis van het Thandi-project ligt de herstructurering van de wijnbouw en de ontwikkeling van samenwerkingsverbanden. Het concept begon in 1995, in de Elgin Valley, maar breidde al snel uit tot Swartland en de Northern Cape. Thandi's wijnen zijn soepele drinkklare wijnen met herkenbare geuren en smaken, toegankelijk voor een groot publiek. In het bedrijf, Stellar Organics, uit Namaqualand, worden druiven gefermenteerd met natuurlijke gisten volgens moderne technieken. De kwaliteit wisselt naargelang het gebruikte druivenras.

De wijnen zijn volumineus, met enige complexiteit, gekenmerkt door de zoetheid van alcohol. Begin 2005 wil Max Havelaar deze wijnen te koop aanbieden. Niet enkel in de grootdistributie maar ook de handelaars, wil de organisatie overtuigen deze wijnen met keurmerk aan hun klanten aan te bieden. Handelaars zullen zelf beslissen onder welk imago en aan welke prijs zij deze wijnen wensen te commercialiseren.

De Week van de Fair Trade loopt van 6 tot 16 oktober