Boeren worden begeleid naar een duurzame bemesting
De Vlaamse overheid voorziet in flankerende maatregelen om MAP4 te verzoenen met een rendabele landbouwproductie. “In Limburg zullen de drie provinciale praktijkcentra de landbouwers ondersteunen met voorlichting, begeleiding en praktijkonderzoek inzake duurzame bemesting” zegt gedeputeerde van Landbouw Marc Vandeput. “CVBB leidt dit in alle provincies in goede banen”, zegt coördinator Dirk Coomans.
Het aantal overschrijdingen van de nitraatnorm in het oppervlaktewater moet halveren tegen 2014. Op aandringen van de Europese Commissie heeft Vlaanderen ambitieuze doelstellingen geformuleerd om uiterlijk in 2021 te voldoen aan de eisen van de Europese kaderrichtlijn Water. Twee opeenvolgende mestactieplannen moeten resulteren in een drastische reductie van het aantal overschrijdingen van de nitraatnorm.
“In Limburg werd in het winterjaar 2010-2011 bij 37 van de 125 MAP-meetpunten voor oppervlaktewater een overschrijding van de norm van 50 mg nitraat per liter vastgesteld”, schetst gedeputeerde Vandeput. “Op Vlaams niveau moeten die ‘rode’ meetpunten dalen van 30 naar 16 procent tegen 2014 en verder naar vijf procent tegen 2018.”
De inspanningen die daarvoor nodig zijn, zullen zwaar wegen op de bedrijfsvoering van land- en tuinbouwbedrijven. Daarom hebben minister-president Kris Peeters, bevoegd voor landbouw, en minister van Leefmilieu Joke Schauvliege op vraag van de sector een flankerend beleid uitgewerkt. Eén van de flankerende maatregelen is de oprichting van een Coördinatiecentrum voor Voorlichting en Begeleiding duurzame Bemesting (CVBB).
“De praktijkcentra gaan landbouwers voorlichten en begeleiden om de doelstellingen van MAP4 te behalen. CVBB zal dit stimuleren en coördineren”, zegt Dirk Coomans. Het coördinatiecentrum zal ook een netwerk van referentiepercelen aanleggen zodat seizoensinvloeden blootgelegd kunnen worden die het nitraatresidu beïnvloeden.
Volgens Coomans is het de eerste keer dat geld wordt vrijgemaakt om problemen met de waterkwaliteit lokaal te analyseren en aan te pakken. “Iedere grondgebruiker is nu betrokken partij, ook siertelers en glastuinders”, benadrukt de coördinator van CVBB, die vraagt om aan hetzelfde zeel te trekken zodat de resultaten Europa kunnen overtuigen in 2014.
Hoewel Limburg met 37 rode MAP-meetpunten voor een minder grote uitdaging staat dan West-Vlaanderen (109 rode meetpunten), zullen ook de Limburgse boeren de handen in elkaar moeten slaan om meetpunten met één of meerdere overschrijdingen van de nitraatnorm om te buigen naar meetpunten die een gans jaar beneden 50 mg nitraat per liter water blijven.
Naast individuele begeleiding van boeren en tuinders door de praktijkcentra, worden zogenaamde waterkwaliteitsgroepen opgericht. Daarin gaan lokale boeren en tuinders met de steun van praktijkcentra en experts gebiedsgericht op zoek naar oorzaken en oplossingen van nitraatoverschrijdingen in MAP-meetpunten.
“De eerste waterkwaliteitsgroepen zullen opgericht worden rond prioritaire MAP-meetpunten in de hoop dit jaar nog goede resultaten te boeken”, verklaart Vandeput. Limburg kent de hoogste prioriteit toe aan rode meetpunten die naar verwachting snel om te buigen zijn naar groene meetpunten zonder nitraatoverschrijding. “Dit zijn bijvoorbeeld meetpunten met een korte maar hevige overschrijding van de norm. De oorzaak is daar wellicht eenvoudig te achterhalen”, verduidelijkt provinciaal coördinator Nico Hendrickx.
In Limburg neemt het Proefcentrum Fruitteelt een trekkersrol in de begeleiding van land- en tuinbouwers. “Zij worden daarin bijgestaan door PIBO-campus te Tongeren en Proef- en Vormingscentrum voor de Landbouw (PVL) te Bocholt”, vervolgt Vandeput. “Deze provinciale praktijkcentra hebben immers een grote expertise opgebouwd inzake sectorspecifieke duurzame bemesting. Voor de werking in Limburg maakt de Vlaamse regering in 2012 een budget vrij van 370.500 euro.”
Om de land- en tuinbouwers in Limburg op de hoogte te stellen van de werking van de waterkwaliteitsgroepen, worden drie infoavonden georganiseerd, achtereenvolgens in PVL Bocholt (28 februari), Markthallen te Herk-de-Stad (5 maart) en PIBO Tongeren (6 maart).
