Nederlands kabinet krijgt vorm, BBB krijgt minister van Landbouw

Na een half jaar formeren bereikte de Partij voor de Vrijheid (PVV) samen met de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD), Nieuw Sociaal Contract (NSC) en BoerBurgerBeweging (BBB) vorige maand een coalitieakkoord waarbij het toekomstige beleid in grote lijnen werd vastgelegd. Voor de landbouw wil de coalitie "alles op alles zetten" om de Europese richtlijnen aan te passen. Er zou worden ingezet op een aanpassing van de Nitraatrichtlijn en de Natura 2000-gebieden, gericht op een hoofdstructuur van robuuste natuurgebieden in de plaats van versnipperde natuur. Daarnaast is in het akkoord ook opgenomen dat Nederland niet langer een ambitieuzer natuurbeleid moet voeren dan de rest van Europa, dat er geen gedwongen krimp van de veestapel komt en dat er geen gedwongen onteigeningen mogen plaatsvinden. Ook de goedkopere ‘rode diesel’ komt terug, waarvan het lage accijnstarief geschrapt in 2013 geschrapt werd. Tot slot moet er volgens het akkoord volop worden ingezet op innovatie in de landbouw.

3 nieuwe ministeries

Nadat het akkoord gesloten was, begon de zoektocht naar kandidaten voor de regeringsposten. De vier partijleiders hadden zelf al aangegeven dat ze geen minister zouden worden. Dick Schoof is als neutrale figuur kandidaat-premier en het nieuwe Nederlandse kabinet krijgt drie nieuwe ministeries: Asiel en Migratie (PVV), Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (BBB) en Klimaat en Groene Groei (VVD). Eerder leek het erop dat voor die posten ministers zonder portefeuille (zonder administratie onder zich, red.) zouden komen. De regering-Rutte IV kende zeven van dit soort ministers, onder wie de minister voor Natuur en Stikstof Christianne van der Wal. De oprichting van de drie nieuwe ministeries is opmerkelijk, aangezien de nieuwe coalitie ook van plan is stevig te bezuinigen op de ambtenarij.  

Over de samenstelling van het kabinet is het meeste ondertussen bekend gemaakt. Het lijkt erop dat de PVV, de partij van Geert Wilders, vier staatssecretarissen en vijf ministers zal leveren. De VVD zou ook vier staatsecretarissen en drie ministers mogen sturen waaronder de minister van Klimaat en Groene Groei. NSC van Pieter Omtzigt mag vier ministers en drie staatsecretarissen aanvoeren. Tot slot krijgt BBB twee ministers (Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur / Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) en drie staatssecretarissen (Herstel Groningen, Defensie, en Visserij, Voedselzekerheid en Natuur).

“Het is nog nooit voorgekomen dat zo’n jonge partij zoveel bereikt in korte tijd. We kwamen in 2021 met 1 zetel in de Tweede Kamer, en nemen nu, als partij met 7 zetels in de Tweede Kamer, deel aan het Kabinet", aldus voorzitter Caroline van der Plas.

Femke Wiersma wordt minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur en Jean Rummenie krijgt de post van staatssecretaris van Visserij, Voedselzekerheid en Natuur.

Wie zijn Wiersma en Rummenie?

Bij het speculeren over de nieuwe landbouwminister klonken de namen van enkele oudere en meer ervaren BBB-gedeputeerden, daarom dat de benoeming van de veel jongere Wiersma (39) enigszins als een verrassing komt. Wiersma is nog beleidsadviseur geweest bij de Nederlandse Melkveehouders Vakbond. In 2021 stond ze op de tweede plaats op de kandidatenlijst van de BBB voor de Tweede Kamer, maar alleen lijsttrekker Caroline van der Plas werd toen verkozen. Wiersma werd toen wel fractiemedewerker en bouwde er kennis op over dossiers rond stikstof, mestbeleid en waterkwaliteit. Vorig jaar werd ze gedeputeerde voor Landbouw in Friesland, waarna ze nu de landbouwportefeuille in handen krijgt in Den Haag.

Aan Nieuwe Oogst zei Wiersma onlangs dat “het coalitieakkoord perspectief ademt voor de landbouw, maar dat de duivel in de details zit”. Volgens mensen met wie ze samenwerkt, wordt ze omschreven als een toegankelijke, harde werker en 'dossiervreter' die beschikt over veel inhoudelijke kennis en het niet schuwt haar standpunten uit te dragen. Anderen die haar als politica ontmoetten, noemen haar ook wel 'wisselvallig'. Wiersma raakte bij het grote Nederlands publiek al bekend in 2010 door haar deelname aan het programma Boer Zoekt Vrouw.

Jean Rummenie (70) zal de rol van staatssecretaris van Visserij, Voedselzekerheid en Natuur op zich nemen. Een staatssecretaris staat een minister bij en krijgt een deel van diens taak. Hij vervangt de minister als die afwezigheid is, ook in de ministerraad, maar heeft er geen stemrecht. Rummenie was Landbouwraad voor het voormalige ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit waar hij vele internationale onderhandelingen gevoerd heeft in landen als Mexico, Cuba, Indonesië, Maleisië, Hongarije, Argentinië en Singapore. De Amsterdammer, die vijf talen spreekt (Nederlands, Engels Duits, Frans en Spaans) kent zijn weg in Brussel goed. "Met zijn kennis en grote netwerk in en buiten Europa, is hij voor BBB dé geschikte kandidaat om zich in Nederland en in de EU hard te maken voor de belangen van de Nederlandse boeren, tuinders, telers en vissers", klinkt het bij de partij.