"Meer GGO's in ons voedsel dan we vermoeden"

Genetisch gewijzigd voedsel mag in Europa pas worden verkocht als het aan strenge regels voldoet en een officiële goedkeuring verkreeg. Incidenten maken duidelijk dat de controles niet waterdicht zijn en dat overtreders door de mazen van het net glippen. Illegale producten belanden in Europese supermarkten. Zo bleken bij een controle in het voorjaar van 2004 in de Duitse deelstaat Beieren tien van de dertien gecontroleerde papaja's genetisch gewijzigd te zijn. En dit terwijl genetisch gewijzigde papaja's op dat moment niet toegelaten waren in Europa.

Er zijn in de wereld al minstens tachtig gewijzigde gewassen op de markt die in Europa nog niet zijn toegelaten. "We hebben geen detectiemethoden of referentiemateriaal klaar om die allemaal te testen", zegt het Voedselagentschap. "Die komen er alleen als er voor een specifiek gewas problemen gemeld worden, zoals met de papaja's". Als een gewijzigd gewas in andere landen is toegelaten, kan de overheid in theorie via die landen de informatie achterhalen die nodig is om een test voor dat gewas te ontwerpen. Maar voor al die varianten specifieke tests maken en ze gebruiken, kost tijd en veel geld.

Bovendien worden er ook genetisch gewijzigde gewassen gebruikt die nog nergens zijn goedgekeurd en toch illegaal verkocht worden. Fraudeurs glippen door de mazen van het net omdat controleautoriteiten moeten toegeven dat ze moeilijk kunnen zoeken naar wat ze niet kennen. Als zaadproducenten nieuwe genetische elementen in hun gewassen stoppen zonder dit te melden, kunnen de genen bij de controles over het hoofd gezien worden. Volgens de journaliste is het systeem niet waterdicht.

De papaja's hebben in elk geval duidelijk gemaakt dat een paar honderd tests per jaar, zoals het Voedselagentschap tot 2004 uitvoerde, niet volstaan. Als de autoriteiten trots kunnen verklaren dat ze weinig inbreuken op de regels over GGO's vaststellen, is dat omdat ze zo weinig controleren, stelt De Rijck. Door alleen te speuren naar wat toegelaten is, lopen ze achter op de realiteit van internationale handel in een GGO-producerende wereld.

Het boek maakt ook melding van een aantal experimenten die aantonen hoe genvoedsel op korte tijd wel populair kan worden. Een groot genoeg prijsvoordeel blijkt te volstaan om consumenten tot genetisch gewijzigd voedsel te verleiden. En zo'n prijsvoordeel wordt waarschijnlijker naarmate het aandeel gewijzigde gewassen op de wereldmarkt stijgt. De journaliste vraagt zich dan ook af het niet democratischer zou zijn de toegelaten genproducten aan te bieden naast de gewone en de klanten zelf de vrije keuze te laten.