EU-top legt doelen tegen klimaatverandering vast

De staatshoofden en regeringsleiders van de Europese Unie zijn het vrijdag in Brussel eens geworden over een reeks maatregelen in de strijd tegen de opwarming van de aarde. De EU wil tegen 2020 de uitstoot van broeikasgassen met 20 procent inperken en het aandeel van hernieuwbare energiebronnen in de consumptie tot 20 procent optrekken. De Duitse bondskanselier en huidig EU-voorzitter Angela Merkel omschreef de resultaten van de Europese top als "ambitieus" en "geloofwaardig". Volgens haar heeft Europa zijn pioniersrol in de strijd tegen klimaatverandering waargemaakt.

"Zonder dit standpunt van de EU zou er maar een kleine kans zijn dat er werkelijk iets gebeurt na het verstrijken van het protocol van Kyoto in 2012", stelde Angela Merkel. De Duitse bondskanselier, die in 1997 als milieuminister de onderhandelingen over het protocol van Kyoto vanop de eerste rij meemaakte, neemt momenteel ook het voorzitterschap van de G8 waar. De club van de rijkste landen ter wereld blaast in juni verzamelen in Duitsland en de kanselier hoopt met het Europese engagement op zak ook de andere grote en opkomende industriemogendheden tot forse inspanningen in de strijd tegen klimaatverandering te bewegen.

De EU wil in het kader van een internationaal klimaatakkoord zelfs een CO2-reductie van 30 procent in overweging nemen. Maar intussen moet de EU op zoek naar een verdeelsleutel van de inspanningen onder de lidstaten en dat wordt zonder twijfel een harde noot om kraken. Zowat elke leider wees op de specifieke kenmerken van de geografische ligging en het sociaal-economisch landschap van zijn land. "Elk land beschouwt zichzelf als een bijzonder geval. Dat maakt ze weer allemaal gelijk en zo zal het probleem dus toch oplosbaar worden", relativeerde Merkel.

Het is nu aan de Europese Commissie om met concrete voorstellen voor de lastenverdeling voor de dag te komen. Commissievoorzitter José Manuel Barroso laat voorlopig in het midden welke procedure de Commissie voor de besluitvorming zal voorstellen: unanimiteit of gekwalificeerde meerderheid. Ook voor het optrekken van het aandeel van hernieuwbare energie (windenergie, zonne-energie, waterkracht, biomassa) moet een interne verdeelsleutel worden uitgewerkt. Hier moet rekening worden gehouden met "de uiteenlopende nationale vertrekpunten en potentiëlen, met inbegrip van de bestaande niveaus van hernieuwbare energie en de energiemix".

Vervolgens wordt verwezen naar een paragraaf waarin de bijdrage van kernenergie voor de veiligheid van de energievoorziening en de inperking van de uitstoot van broeikasgassen in de verf wordt gezet. Lidstaten die dit wensen, kunnen beroep doen op nucleaire energie om de uitstoot verder in te perken, maar het mag geen deel uitmaken van de inspanning voor hernieuwbare energiebronnen. "Kernenergie is geen hernieuwbare energie", maakte Merkel duidelijk.

Voorts mogen de lidstaten zelf uitmaken hoe ze het aandeel van hernieuwbare energie in de consumptie omhoog gaan tillen. Het staat de regeringen vrij om eigen doelstellingen voor elektriciteit en verwarming en airconditioning vast te leggen. Wel stelt de Unie een doelstelling van 10 procent in het vooruitzicht voor het aandeel van de biobrandstoffen in de brandstofconsumptie van de vervoerssector. Bovendien beloven de Europese leiders om zuiniger met energie om te springen. Het doel bestaat erin om in 2020 twintig procent minder energie te verbruiken dan momenteel wordt voorspeld.

De belangrijkste doelstellingen van het actieplan rond energie en klimaat van de Europese Commissie werden min of meer ongehavend goedgekeurd door de leiders. Barroso sprak na afloop dan ook van een "historische top" en "de meest belangwekkende Europese raad" die hij tot nu toe bijwoonde. Volgens hem kan de consensus van de lidstaten over klimaatverandering tegen juni het pad effenen voor een oplossing rond de impasse omtrent de Europese grondwet.(GL)