Vlaams-Brabant toont wel en wee van verbrede landbouw

Een bus op koolzaadolie heeft vrijdag op initiatief van de landbouwdienst van Vlaams-Brabant een aantal beleidsmakers laten kennismaken met verbrede landbouwactiviteiten in en rond het Hageland. Bij koolzaadteler Jan Van Humbeek bleek dat de administratieve last niet altijd afgestemd is op kleinschalige initiatieven. De boer verkoopt plantenolie op zijn boerderij. "Dat is onwettelijk, maar de papierwinkel is zo complex dat ik die onmogelijk in orde krijg", luidde het.

Honderd jaar geleden was de helft van de beroepsbevolking in Brabant actief in de agrarische sector. Vandaag is dat nog twee procent. Het areaal is intussen met een derde ingekrompen tot 100.000 hectare. Toch waren er destijds voedseltekorten en is er vandaag overvloed, schetste landbouwgedeputeerde Yvan Ottenbourgh de context van de land- en tuinbouwers in Vlaams-Brabant. Door de toenemende verstedelijkingsdruk is de verbrede landbouw voor heel wat bedrijven een middel om een volwaardig inkomen te verwerven.

Zo heeft het Vlaams-Brabantse provinciebestuur sinds de jaren negentig flink geïnvesteerd in de koolzaadteelt. De doorbraak van deze teelt bleef uit wegens een gebrek aan afzetmarkten. Door de accijnsvrijstelling voor biobrandstoffen liggen de kaarten nu helemaal anders. "Ik produceer 50 liter per dag en dat is niet genoeg om aan de vraag te voldoen", aldus landbouwers Van Humbeek die zich onlangs voor 10.000 euro een kleinschalige pers- en bezinkingsinstallatie heeft aangekocht.

Van Humbeek perst met zijn installatie 10 ha koolzaad. Genoeg om met de bekomen oliekoeken zijn 250 varkens te voederen en 12.000 liter plantenolie te produceren. Daarmee rijdt hij zelf rond, en dan blijft nog 10.000 liter over voor de verkoop. "Aan een prijs van 75 eurocent haal ik een goed rendement", zegt Van Humbeek. "Maar het probleem is dat ik een vergunning van pomphouder nodig heb om legaal te kunnen werken". Volgens Louis Palfliet, directeur van de provinciale landbouwdienst, heeft minister van Financiën Didier Reynders onlangs gemeld dat de normen van een entrepothouder volstaan. Op het terrein is de verwarring compleet.

De beleidsmakers bezochten nadien in Hoegaarden een natuurgebied van Natuurpunt waar landbouwers één keer per jaar het gras mogen maaien en er in de winter schapen mogen laten grazen. Vandaar ging het naar de Kasteelhoeve in Wange, waar het hele jaar door hoevetoeristen welkom zijn. Opmerkelijk is dat het aantal accomodaties voor plattelandstoerisme laag blijft in Vlaams-Brabant, ondanks de nabijheid van Brussel. Gedeputeerde René Swinnen haalde de complexe wetgeving als een van de oorzaken aan. "Administratieve barrières ontmoedigen vele kleine en mooie initiatieven", klonk het.

Op het fruitbedrijf van de familie Van Hellemont-Nijs in Meensel-Kiezegem maakte het selecte gezelschap kennis met groene zorg, landbouweducatie en hoeveproducten. Van de gelegenheid werd gebruik gemaakt om de EcoApple te lanceren. Het gaat om een zelf bereide appelsap zonder suikers, bewaarmiddelen en kleurstoffen die aan scholen aangeboden wordt.

Aan het eind van de rondrit toonde provinciegouverneur Lodewijk De Witte zich enthousiast: "Het goede imago van de landbouw biedt veel kansen voor boeren die een andere functie aan hun bedrijf willen koppelen. De Duitsers halen twee keer zoveel omzet uit verbreding, terwijl zij met veel minder mensen op een kluitje wonen. Dat moet bij ons dus minstens óók kunnen. Verbrede landbouwactiviteiten moeten kunnen zorgen voor miljoenen extra euro's".