"Telersverenigingen moeten van telers blijven"

De Commissie werkt aan een voorstel voor de hervorming van de gemeentschappelijke marktordening (GMO) voor groenten en fruit. In de toekomst zou het mogelijk worden om telersverenigingen per product of groep van producten op te starten. "Dit klinkt aanlokkelijk, maar het zal finaal tot een grotere versnippering van het aanbod leiden. Bovendien moet de Vlaamse overheid erover waken dat handelaars hier geen gebruik van zullen maken om zelf zogezegde telersverenigingen op te richten", aldus Boerenbond.

De GMO-regeling voor groenten en fruit is tien jaar oud en is aan hervorming toe. De doelstellingen blijven onveranderd: duurzame productie promoten, inkomstenfluctuaties verzachten, de consumptie verhogen en de marktoriëntatie verbeteren om productieoverschotten en marktinterventionisme zoveel mogelijk uit te sluiten. Om dit waar te maken, zou ook in de toekomst de ondersteuning van telersverenigingen behouden blijven. Voor Vlaanderen is dat een goeie zaak aangezien zo'n 85 procent van de groenten en fruit gecommercialiseerd wordt via veertien erkende telersverenigingen.

Het uitgelekte voorstel van de Commissie blijft een steunplafond hanteren van 4,1 procent van de omzet die telersverenigingen boeken. Het actiefonds moet voor de helft door telers gespijsd worden. In een aantal gevallen is wel een Europese betoelaging van 60 procent mogelijk, bijvoorbeeld na een fusie van bestaande telersverenigingen. Nieuw is dat maximaal een derde van het fonds besteed kan worden aan maatregelen voor crisismanagement. Concreet gaat het om oogstverzekeringen, beperkte interventie, extra promotie en de werking van solidariteitsfondsen. Boerenbond roept de telersverenigingen op om bij de uitwerking van deze maatregelen dezelfde principes te hanteren.

Globaal genomen blijven de grote lijnen van de huidige GMO-regeling behouden. Voor verwerkte producten dient zich wel een drastische hervorming aan. Daarbij is sprake van een ontkoppeling van de verwerkingssteun. "Omdat Vlaanderen voor deze producten niet over quota beschikt, lijkt die ingreep niet zo belangrijk. Maar ze introduceert wel de idee om toeslagrechten ook activeerbaar te maken op groenten en fruit. Dat zorgt voor de nodige nervositeit in de sector omdat tuinders geen historische rechten opgebouwd hebben", luidt het bij Boerenbond.

Van de hervorming wil de Commissie tot slot gebruik maken om handelsnormen te vereenvoudigen. De instrumenten om de invoer uit derde landen te controleren, blijven behouden. Verder wil de Commissie alle uitvoerrestituties schrappen. "Dit viel te verwachten, maar het is jammer dat de Commissie deze toegeving niet in een latere fase van de WTO-besprekingen gebruikt", klinkt het in Boer&Tuinder.

De Commissie hoopt dat een definitieve beslissing over de hervorming van de GMO-regeling valt op de ministerraad van juni. Dat moet het mogelijk maken dat de bijgestuurde GMO in werking kan treden op 1 januari 2008.(KS)

Lees ook: Interview: Sophie Dewispelaere: "GMO-geld mag ons niet in slaap wiegen"