Vogels in Nederland nestelen steeds vroeger

Vogels in Nederland bouwen steeds eerder in het jaar hun nest. Warmere lentes en ontwikkelingen in de landbouw, waardoor het gras eerder en sneller groeit, zorgen ervoor dat de vogels ruim een week eerder broeden dan twintig jaar geleden. Vergeleken met zijn voorouders in 1986 broedt bijvoorbeeld de pimpelmees anno 2005 gemiddeld tien dagen eerder, maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maandag bekend. Het bureau onderzocht de effecten van het veranderende klimaat voor de natuur.

De afgelopen dertig jaar is het gemiddeld 1,5 graad Celsius warmer geworden in Nederland. Insectenetende vogels zoals de pimpelmees kunnen hierdoor eerder broeden. Door het warmere weer is vroeger in het jaar voldoende voedsel voor de jongen te vinden. De bonte vliegenvanger, die overwintert in West-Afrika, keert ondanks de warmere lentes niet eerder terug. De vogel broedt wel sneller na aankomst: zeven dagen eerder.

De temperatuurstijging zorgt niet alleen voor vroeger nestelende vogels. "Dagvlinders en reptielen lijken ook eerder in het jaar actief te worden", aldus het CBS. Niet-inheemse dieren en planten kunnen tevens neerstrijken in Nederland.

Naast het klimaat speelt de landbouw een rol. Door intensievere bemesting van graslanden en ontwatering komen bodemprocessen eerder op gang en groeit het gras vroeger en sneller. Voor de kievit zijn de graslanden daardoor eerder geschikt om te broeden. Het eerste kievitsei wordt zodoende nu gemiddeld twaalf dagen eerder gevonden dan rond 1900.