Temperatuur gaat deze eeuw minstens 2 graden stijgen

Een stijging van de temperatuur op planeet Aarde deze eeuw met 2 tot 4,5 graden tengevolge van klimaatsverandering is bijna niet meer te vermijden. Een stijging van zes graden of meer is zelfs niet uit te sluiten. Dit staat in een ontwerp van rapport van het Intergouvernementeel Panel met betrekking tot Klimaatsverandering (IPCC) dat de Britse kwaliteitskrant The Independent heeft kunnen inkijken bij de start van een bijeenkomst van deze deskundigen in Parijs.

Het betreft de meest intensieve studie ooit over klimaatsverandering, die volgens hen veel erger is dan eerder gedacht. Zowat 2.000 van de meest eminente klimaatwetenschappers van heel de wereld zijn volgens de ontwerptekst tot de bevinding gekomen dat er nu nog weinig twijfel over is dat de mens het aanzien van de planeet aan het veranderen is. Natuurlijke oorzaken kunnen niet alleen verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de planeet, zeggen de vorsers aan het adres van hen die zeggen dat het om een mythe gaat of die stellen dat de natuur zelf verantwoordelijk is.

De deskundigen stellen dat de gevolgen van de uitstoot van koolstofdioxide (CO2) door de mens op elke bewoonde plaats ter wereld te voelen is. Zeer verschillende bestanddelen van het klimaat reageren al merkbaar op de menselijke activiteit. Niet alleen stijgt de oppervlaktetemperatuur en zijn er temperatuurextremen aan land. Er is ook een toename van de temperatuur van het zeewater, het peil van het zeewater stijgt betekenisvol. Ook was er in de voorbije 35 jaar een dramatische afsmelting van ijs in de Noordelijke Ijszee.

De wetenschappers gewagen van een soort vicieuze cirkel, waarbij "positieve" feedbacks de temperaturen alleen maar kunnen aanzwengelen. In het bijzonder zorgt een warmere planeet voor toenemende evaporatie uit de oceanen wat tot concentraties van waterdamp in de atmosfeer leidt. Waterdamp is een belangrijke veroorzaker van het broeikaseffect en is boven zee met vier procent toegenomen sinds 1970. Waterdamp verergert dus het broeikaseffect.

Alle klimaatmodellen leerden de IPCC ook dat de stijgende globale temperatuur ook de natuurlijke capaciteit van de planeet erodeert om alle door de mens aangemaakt CO2 te absorberen. Dit kan ertoe leiden dat de concentraties van deze stof met 44 procent toenemen, wat een stijging van de gemiddelde temperatuur met nog eens 1,2 graden tegen 2010 kan veroorzaken.

De opwarming van de planeet gedurende de voorbije vijftig jaar zou nog erger zijn geweest indien er niet tegengewicht was gekomen van door de door de mens geproduceerde aërosols, kleine deeltjes in de lucht die het zonlicht reflecteren en de atmosfeer dus doen afkoelen. Indien men die sulfaat aërosols zou wegnemen zou de globale temperatuur snel toenemen met zowat 0,2 procent in een of twee decennia.

De klimaatwetenschappers voorspellen voorts meer intense, langere en frequente hittegolven. Verder mogen we ook krachtigere tropische stormen en orkanen, met meer regenval en overstromingen van kustgebieden verwachten. De Noordelijke IJszee zal wellicht ijsvrij worden in de zomer. Gletsjers op bergen, ijskappen en ijslagen zullen blijven afsmelten. Het niveau van het zeewater blijft stijgen, zelfs als het CO2 gehalte in de atmosfeer gestabiliseerd raakt. Tegen 2010 kan het gemiddeld 0,43 meter hoger liggen dan nu. Tegen 2030 is dat 0,8 meter.

Het Indonesisch ministerie van Leefmilieu leidde uit deze voorspelling al af dat de Indonesische archipel riskeert tegen 2030 2.000 eilanden te verliezen. In totaal telt de archipel nu 17.500 tot 18.000 eilanden waarvan er 6.000 bewoond zijn. Onder auspiciën van de Verenigde Naties moet de IPCC vrijdag met het definitieve rapport uitpakken en ten behoeve van de beleidsmakers een synthese van een tiental bladzijden maken van duizenden pagina's. Over de tekst wordt lijn per lijn achter gesloten deuren onderhandeld.