Hongaars akkoord over uitbetaling EU-subsidies

Boeren in Hongarije hebben een akkoord bereikt met de regering in het conflict over de trage uitbetaling van de EU-inkomenssteun. Daarmee is een einde gekomen aan enkele weken van felle boerenprotestacties. De regering van premier Gyurcsany heeft toegezegd alle nationale en Europese subsidies over 2004 per 20 maart uit te keren. De uitkering van de rest van de subsidies volgt eind april. De EU-subsidies over 2005 worden eind december uitbetaald en de nationale subsidies per 15 februari 2006.

De Hongaarse boeren hadden over 2004 nog circa 1,2 miljard aan inkomenssteun te goed. Het grootste deel daarvan betrof subsidie van de EU, maar daarnaast was ook een toelage van de Hongaarse overheid nog niet uitgekeerd. In totaal dienden 208.000 boeren een aanvraag in. De eerste betalingen vonden pas plaats in januari van dit jaar. Inmiddels heeft ongeveer tweederde van de aanvragers het geld uitgekeerd gekregen.

Om hun protest kracht bij te zetten bivakkeerden enkele honderden boeren al enige weken met hun tractoren in de hoofdstad Boedapest. Elders in het land werden protestacties gehouden op provinciale wegen en bij grensposten. Het waren vooral boeren met tussen de 50 en 200 hectare grond, die aan de acties deelnamen. Velen van hen hebben overbruggingskredieten afgesloten en ze hebben op korte termijn geld nodig voor de aankoop van zaaigoed en kunstmest voor het nieuwe teeltseizoen.

Het lijkt erop dat het Hongaarse ministerie van landbouw de invoering van het nieuwe subsidiestelsel heeft onderschat. Daarnaast is de uitvoering vertraagd doordat tienduizenden boeren bij hun aanvragen meer grond hebben opgegeven dan ze volgens het systeem van landregistratie bezitten. De hoogte van de EU-subsidie hangt af van het aantal hectaren grond. Hongarije verwijt de EU overigens ook een halfslachtige toepassing van de interventieaankopen van graan. Daarom besloot de regering om per 30 juni 500.000 ton aan interventiegraan op te slaan van boeren die zelf geen opslagruimte hebben.

Vanwege overheidssteun lagen de prijzen voor landbouwproducten in Hongarije al voor de aansluiting bij de EU ongeveer op het West-Europees niveau. In landen als Polen en Slowakije lagen en liggen de prijzen veel lager. Die landen zagen hun export naar de EU na mei 2004 fors groeien. In Hongarije is in 2004 de import van landbouwproducten juist met 30% gestegen.