"Belgie bij Europese koplopers in hormonenstrijd"

Zowel op het wetgevend als op het uitvoerend vlak speelt België een voortrekkersrol, zegt Tom Vander Beken, promotor van de studie. Het moet natuurlijk gezegd dat België vooral na de moord op IVK-hormonenkeurder Karel Van Noppen de inspanningen heeft opgevoerd.

De voorlopige resultaten van de studie (niet alle gegevens zijn beschikbaar voor alle landen) maken duidelijk dat er van een uniformiteit binnen Europa op het vlak van wetgeving, straffen, controles, etcetera weinig te merken valt.

De maximale gevangenisstraffen voor overtreders liggen tussen 6 maanden (Nederland) en 5 jaar (België en Slovakije). De maximale geldboetes variëren van zo'n 460.000 frank (11.400 euro) in Nederland en 24 miljoen (600.000 euro)in Spanje en België. Onze noorderburen zullen binnenkort de maximumstraf wel op 6 jaar brengen en de maximumboete op 1,8 miljoen frank (45.500 euro). Een aantal landen, waaronder België, kennen ook bijkomende straffen (bedrijfssluiting, exploitatieverbod, ...).

Ook het aantal en de aard van de diensten die de hormonenzwendel bestrijden, verschilt van land tot land. In alle landen werken hoedanook verschillende autoriteiten samen.

De organisatie van de controles, alsook het nemen van stalen, gebeurt ook al op verschillende manieren. In België, Italië en Luxemburg worden de meeste stalen bij runderen op het landbouwbedrijf genomen. Bij positieve resultaten kan zo sneller worden ingegrepen en wordt vermeden dat de dieren op de markt komen, zeggen Belgische experts.

Andere landen - zoals Estland, Ierland en Hongarije - nemen bijna alle stalen in het slachthuis. Bij varkens tonen de grafieken andere cijfers. In België, Tsjechië en Denemarken gebeuren de staalnames voor de helft in het slachthuis, voor de andere helft op het varkensbedrijf. In Italië vinden de controles enkel plaats in het slachthuis, in Luxemburg enkel bij de varkenshouder.

Enkel in 6 landen (waaronder België) gaan de inspecteurs ook langs in de veevoederbedrijven. België en Nederland zijn de enige landen die ook spuiten, naalden en injectieflacons controleren - en daar ook sporen van hormonen terugvinden.

Uit de gegevens van de verschillende landen blijkt het gebrek aan voldoende controle op de import en export van grondstoffen die gebruikt kunnen worden voor het maken van illegale hormonencocktails. "Hier is nog werk aan de winkel", zegt Vander Beken.

Opmerkelijk is nog dat "maar" de helft van de (toekomstige) EU-landen aanwijzingen heeft dat ze het illegale gebruik van groeibevorderaars als "georganiseerde criminaliteit" kunnen beschouwen. Onder andere Belgische experts doet dat wel. Alle landen leggen wel de link tussen hormonenmisbruik enerzijds en andere soorten van criminaliteit als vleesfraude en illegaal gebruik van anabolica in de boydbuilding anderzijds.

Amper de helft van de experts van de verschillende EU-landen (in spe) zegt dat er met andere landen wordt samengewerkt in de strijd tegen het illegaal hormonengebruik in de veeteelt. De meeste landen vinden de uitbouw van een centraal Europees bureau noodzakelijk.

Tot slot merkt Vander Beken nog op dat de kandidaat EU-lidstaten allesbehalve slecht uit het onderzoek komen.

Belgisch justitieminister Marc Verwilghen wees erop dat op Europees vlak snel inspanningen nodig zijn om de violen gelijk te stemmen, zowel op het juridische als op het operationele vlak.