Bacillen hebben toekomst als insecticide

In de volksmond wordt de term 'bacillen' meestal gebruikt om micro-organismen -vooral bacteriën- aan te duiden. Bacteriën worden meestal geassocieerd met infecties en net daarom hebben ze een negatieve weerklank bij de bevolking. Bacteriën hebben echter ook een enorme positieve betekenis voor de mens en de samenleving. Met de term 'bacillen' wordt in wetenschappelijke kringen ook een welbepaalde groep van bacteriën aangeduid, nl. bacteriën die behoren tot het geslacht 'Bacillus'.

Het geslacht Bacillus bevat ongeveer 150 verschillende soorten die sporen kunnen vormen. Van de meeste soorten moet men de betekenis voor het milieu nog onderzoeken. Met weet wel dat het ziekteverwekkend karakter van deze bacteriën voor de mens beperkt is tot enkele soorten, meestal geassocieerd met een lichte tot ernstige vorm van voedselvergiftiging. Er is echter één soort die als ernstig ziekteverwekkend kan beschouwd worden: de verwekker van miltvuur.

Andere Bacillus-soorten zijn echter enkel ziekteverwekkend voor insecten en worden commercieel gebruikt als biologisch insecticide. Het voorbeeld hier is 'Bacillus thuringiensis' dat wordt verspreid over allerlei gewassen in de landbouw, maar ook in de bosbouw. Deze bacterie maakt een eiwit dat bindt op specifieke receptoren in de darmwand van insecten en daardoor komt een hele reeks van reacties tot stand die uiteindelijk leiden tot de dood van het insect.

Niet alleen wordt de dag van vandaag gesproeid metde sporen van deze soort, maar wordt het genetisch materiaal verantwoordelijk voor de insecticidewerking, ingebouwd in vele planten die in de landbouw geteeld worden (bv. tabak, tomaat, maïs, enz.) Het voordeel van dit biologisch insecticide is dat het heel specifiek werkt en enkel gericht is tegen die insecten die schadelijk zijn voor het landbouwgewas.

Dit heeft als ecologisch gevolg dat andere onschadelijke insecten ongemoeid worden gelaten en aldus hun rol blijven vervullen in het instandhouden van het ecologisch evenwicht. Vooral in de VS en Canada wordt dit insecticide massaal gebruikt, maar ook in landen als Frankrijk, bijvoorbeeld voor het bestrijden van bepaalde ziekten op naaldbomen.

Het is heel belangrijk dat men de ontwikkeling van deze veelbelovende insecticide verder volgt en dat men een bepaalde strategie ontwikkelt die een combinatie met een klassiek insecticide inhoudt, om resistentie aan de biologische insecticide te voorkomen.