Andermaal cruciale dagen voor WTO-onderhandelaars

De Doha-ronde is een zeer ambitieus project, met een breed gamma aan onderwerpen. In het hoofdkwartier van de WTO te Genève werken diplomaten aan plannen voor de vrijmaking van de handel in goederen, diensten en landbouwproducten, en aan plannen om de ontwikkelingslanden te steunen of om de douaneformaliteiten af te bouwen.

Deze zeer technische onderhandelingen hebben af en toe een politieke impuls nodig. De ministers van Handel van cruciale lidstaten hakken dan informeel enkele knopen door, waarna de technische gesprekken verder kunnen. Tot nu, en ook morgen en overmorgen, liggen die moeilijke knopen in het hoofdstuk landbouw. Maandag en dinsdag zal het voornamelijk gaan over de afbouw van tolmuren voor landbouwproducten in Europa.

Eurocommissaris voor handel Peter Mandelson van zijn kant zal vooral aandringen op meer engagementen van de anderen in de hoofdstukken diensten en industriële goederen. Als de gesprekken deze week voldoende vlot lopen, zal Pascal Lamy, directeur-generaal van de WTO, midden november een ontwerpakkoord uitdelen onder de 148 WTO-lidstaten. Zij hebben dan enkele weken om de tekst te bestuderen.

Tussen 13 en 18 december worden dan op ministerniveau in Hong Kong de laatste twistpunten aangepakt. Dit zou dan moeten leiden tot een politiek akkoord. Tijdens 2006 zou dat akkoord dan worden omgezet tot een bindende juridische tekst. Of het zover komt, durft niemand te voorspellen. Europa zou heel graag een akkoord hebben, maar kan onder druk van Frankrijk niet te veel meer toegeven inzake landbouw.

De VS zeggen dat ze een akkoord willen, maar velen twijfelen aan de multilaterale ingesteldheid van de regering-Bush. Ook Bush heeft trouwens problemen met zijn boeren. Grote opkomende economieën zoals China, India, Brazilië hopen veel te krijgen maar willen weinig geven. Arme landen vrezen dat zij het slachtoffer worden van al te doorgedreven liberalisering.

Momenteel worden alle onderhandelingstruuks bovengehaald: bluf, dreigementen, lokkertjes, het afsluiten van coalities, ... De krachtigste truuk -dramatisering- is echter ook zeer realistisch: wat als de Doha-ronde mislukt? Een multilateraal handelsakkoord zou voor vele jaren onmogelijk worden. Er zou dan opnieuw gegrepen worden naar bilaterale en regionale handelsakkoorden.