Hongersnood Niger plaatst rest Afrika in de schaduw

De beelden van de hongersnood in Niger hebben er voor gezorgd dat de internationale voedselhulp stilaan op toerental geraakt. Landen in zuidelijk Afrika vrezen echter dat de honger in Niger de internationale aandacht van hun eigen voedselproblemen afleidt. Tien miljoen mensen hebben tot midden volgend jaar voedselhulp nodig in het zuiden van het zwarte continent, maar er zijn nog niet veel bijdragen van donors binnen.

Volgens Mike Huggins, de woordvoerder van het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties (WFP) kan de honger in zuidelijk Afrika dezelfde vormen aannemen als in Niger, als er niet op tijd meer hulp komt. De eerste verzoeken om hulp werden genegeerd en daarom luidt het WFP nu de alarmklok.

Zes landen uit zuidelijk Afrika - Mozambique, Swaziland, Zimbabwe, Malawi, Zambia en Lesotho - hebben te kampen met acute voedselproblemen. Alleen al in Zimbabwe, dat 13 miljoen inwoners heeft, hebben 4,3 miljoen mensen voedselhulp nodig. Ook in Malawi is de situatie alarmerend. Het land kent dit jaar de slechtste maïsoogst sinds 1992 en produceerde maar 37 procent van het benodigde graan voor binnenlandse consumptie.

In Niger dreigen naar schatting 3,5 miljoen mensen te verhongeren. Zij hebben onmiddellijke voedselhulp nodig. Droogte, een sprinkhanenplaag en armoede zijn er de belangrijkste oorzaken van de honger. Na de barslechte oogst van vorig jaar moeten de boeren zich diep in de schulden steken om zaaigoed en vee aan te kopen. Ook dit werkt een nieuwe crisis in de hand.

Droogte en armoede veroorzaken ook deels de honger in zuidelijk Afrika, maar slecht bestuur is een andere oorzaak. Critici zeggen dat de grootschalige onteigening van blanke boerderijen in 2000 de voedselproductie in Zimbabwe heeft ontwricht. De aids-epidemie maakt de situatie nog gecompliceerder. Volgens de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO) zal de epidemie in 2020 ongeveer 20 procent van de mensen treffen die in zuidelijk Afrika in de landbouw werken.

Het International Food Policy Research Institute in Washington adviseert de Afrikaanse landen de productie van genetisch gewijzigde voedselgewassen te omarmen. Volgens Idah Sithole-Niang, auteur van een studie over genetisch gewijzigde gewassen, heeft Afrika daar op dit ogenblik niet de middelen voor. De meeste landen in Afrika hebben niet de vereiste expertise, de capaciteit en het geld om een systeem te ontwikkelen waarin de bioveiligheid is gegarandeerd.