"Health Check mag geen openhartoperatie worden"

De Europese Commissie wil het landbouwbeleid volgend jaar aan een gezondheidstest onderwerpen. Een officieel voorstel hierover wordt verwacht in de lente van 2008. Eurocommissaris Fisher Boel liet in het verleden steeds uitschijnen dat de zogeheten 'Health Check' niet zal uitdraaien op een hervorming. In Boer&Tuinder schrijft Klaas Dams dat Boerenbond in elk geval niet wil weten van een openhartoperatie, "ook al worden vitale onderdelen van het landbouwbeleid tegen het licht gehouden".

Bijsturing waar nodig, maar geen nieuwe hervorming. Dat is het motto van zowel Fisher Boel als landbouworganisaties wanneer gesproken wordt over de evaluatie die de Commissie volgend jaar maakt van het Europese landbouwbeleid. De bijsturingen moeten wel de overgang verzachten naar het landbouwbeleid na 2013. Het politieke debat over hoe het gemeenschappelijk landbouwbeleid er dan zal moeten uitzien, begint echter pas in 2009. Die discussie zal dan samenvallen met onderhandelingen over de Europese begroting.

Een eerste reeks maatregelen die de Commissie volgend jaar op tafel wil leggen, heeft te maken met de bedrijfstoeslagen en toeslagrechten. Als het van Fisher Boel afhangt, komt er in alle EU-landen een volledige ontkoppeling. De verplichte braaklegging als instrument voor aanbodbeheersing lijkt afgedaan te hebben. Daarnaast overweegt de EU om boven- en ondergrenzen vast te stellen voor de bedrijfstoeslag. In ruil voor de vrijwillige modulatie leeft het idee om het percentage van de verplichte modulatie verder op te trekken.

De tweede reeks elementen in de Health Check heeft betrekking op de marktordeningen. Exportrestituties zullen moeten verdwijnen. Verder is de Commissie nog steeds van oordeel dat de interventieniveaus in de EU te hoog zijn. Een overgang van interventie van systemen met private opslag wordt overwogen. Op termijn is ook het voortbestaan van quotumsystemen voor melk, zetmeelaardappelen en suiker onwaarschijnlijk. Quota zouden uiteindelijk alleen nog dienst doen om de productie in bepaalde regio's te handhaven, maar daarvoor zijn ze niet het meest geschikte beleidsinstrument.

"Of alle bovenstaande ideeën van de Europese Commissie opgenomen zullen worden in het uiteindelijke politieke compromis is nog lang niet zeker", stelt Klaas Dams. Zo zal bijvoorbeeld het debat over de volledige ontkoppeling in sommige landen gevoelige snaren raken.(KS)