Dieren worden weer dikker

Tien jaar na de moord op veearts Karel Van Noppen is het aantal vetmesters dat tegen de lamp loopt spectaculair gedaald. "Maar dat wil niet zeggen dat het gebruik zélf even spectaculair is verminderd", zegt Johan Sabbe, de nationale hormonenmagistraat in een gesprek met Het Nieuwsblad. "Het vermoeden rijst dat het milieu een grote voorsprong op ons heeft genomen. Bovendien hebben de trafikanten in illegale groeibevorderaars hun activiteiten uitgebreid naar de sportwereld".

Het percentage positieve resultaten na gerichte controles op verdachte veeteeltbedrijven blijft de laatste vier jaar schommelen rond 16 procent. Dat wil zeggen dat, afhankelijk van het aantal controles, sinds het jaar 2000 elk jaar tussen de vier en de vijftien veetelers tegen de lamp lopen. Bij controles in de slachthuizen vinden de controleurs zo goed als geen positieve dieren meer. Van de duizend steekproeven die bijvoorbeeld in 2003 werden gedaan, bleken er amper vijf positief (0,5%). Maar het is precies het verschil tussen deze twee metingen, die de speurders ervan overtuigd dat de strijd nog lang niet gewonnen is.

Bij gerechtelijk onderzoek werd de afgelopen jaren ook steeds vaker vastgesteld dat er rechtstreekse banden bestaan tussen de illegale handel in groeistimulatoren en de zwendel in dopingproducten. Met andere woorden: de heerschappen die de pillen en spuiten aanmaken en verdelen in het wielerpeleton zijn dezelfde als diegenen die ze aan de malafide vetmesters leveren. Sabbe: "Je ziet duidelijk dat onder de producenten het gesjoemel zich splitst in twee pistes: die van de doping bij sportlui en bodybuilders en die van de vetmesters. Daarom zijn de parketten zich de afgelopen jaren ook meer gaan richten op de zwendel met verboden producten dan op het gebruik ervan".

Wat zijn de jongste evoluties in de hormonenzwendel? Johan Sabbe: "De ontdekking van het gebruik van natuurlijke hormonen en zogenaamde prohormonen. Deze laatste zijn hormonen die bij toediening de aanmaak van lichaamseigen hormonen stimuleren. Het zijn producten die zich in het lichaam snel omzetten, zodat de laboratoria ze niet meer kunnen detecteren. Dat die prohormonen wel degelijk veel worden gebruikt, blijkt uit de verhoogde concentratie van natuurlijke hormonen, die men terug vindt tijdens monstername bij dieren. Een verhoogd niveau van de natuurlijke hormonen is namelijk door de laboratoria gemakkelijk vast te stellen. Maar dit volstaat niet om een inbreuk vast te stellen en de dader te veroordelen".

Staan de speurders dan helemaal machteloos? "Nee. We concentreren ons nu meer op het in beslag nemen van flacons en spuiten. In tegenstelling tot monsters, genomen bij dieren, kunnen prohormonen in deze flacons wel gemakkelijk worden opgespoord, waardoor vervolging mogelijk is. Tevens hopen we dat onze laboratoria, die tot de beste van Europa behoren, straks in staat zullen zijn de namaakhormonen toch te detecteren. De prohormonen die door de sjoemelaars worden aangemaakt zijn van plantaardige oorsprong. Eens we in staat zijn hormonen van plantaardige oorsprong in een dierlijk staal aan te tonen, zullen we een grote stap verder staan".