"70 procent Franse boeren bracht 'non'-stem uit"

In 1992 stemde 62 procent van de Franse boeren tegen het Verdrag van Maastricht. Nu hebben 70 procent van de boeren "neen" gestemd tegen de Europese grondwet. Ondanks de subsidies voelen ze zich niet betrokken bij de inhoud noch bij de doelstellingen van het Europees landbouwbeleid. Dat zegt Jan Adriansens van de Vlaamse Landbouwraad in Parijs. Of het stemgedrag in het voordeel van de boeren zal uitdraaien, durft de diplomaat te betwijfelen.

Het verschil tussen de ja- en neen-stemmers in Frankrijk bedroeg zo'n 2,7 miljoen stemmen. Het viel te verwachten (zie nieuwsoverzicht van 27/5) dat de boeren verantwoordelijk zijn voor een groot deel van deze kloof. De Franse landbouwers hebben nog radicaler 'neen' gestemd dan het gemiddelde op het platteland.

"De Franse boeren hebben wellicht gestemd tegen te veel administratieve regels, tegen de Brusselse arrogantie, tegen vervelende controles en een gebrek aan toekomstperspectieven. De malaise op het platteland is al maanden voelbaar. De boeren hebben de indruk dat hun verzuchtingen niet gehoord worden", aldus Adriansens. Maar die voegt er ook aan toe dat president Chirac geen ongelijk had toen hij enkele maanden geleden zei dat een 'non' van de boeren een "schot in eigen voet" zou betekenen.

"Er zal veel vindingrijkheid nodig zijn bij de Fransen om een Europese marginalisesring te vermijden", analyseert Adriansens. "De economie en de financiële baronnen zullen niet stilstaan bij een Franse afwijzing van de grondwet. Het is integendeel te verwachten dat het Europese weerwerk tegen de gevolgen van een verdere mondialisering enkel zal afgezwakt worden door de Franse positie".