West-Vlaamse varkenshoudsters in gesprek met minister Crevits over "onhoudbare situatie"

Op het varkensbedrijf van Geert en Marijke Van Wonterghem-Degezelle in Deerlijk trad de minister in gesprek met de varkenshoudsters. De aanleiding voor het gesprek was een brief die Ingrid Vandepitte, varkenshoudster in Passendale, postte op sociale media. Daarin sprak ze de minister rechtstreeks aan en schetste ze de evolutie die het bedrijf van haar en haar man op 38 jaar tijd heeft ondergaan.

Neerwaartse spiraal

Vandepitte vertelde dat zij en haar man hun bedrijf steeds toekomstgericht hebben geleid. “Zo investeerden we jaren terug, samen met vijf andere boeren, in een mestverwerkingsinstallatie. Maar de laatste tien jaar merken we dat we ondanks onze inspanningen om beter te presteren en om nog meer op de kosten te besparen, toch in een neerwaartse spiraal zitten. Het is de laatste tijd zodanig erg dat we als bijna zestigers beseffen dat onze varkens letterlijk ons pensioen aan het opeten zijn”, las ze haar brief voor.

Tot slot willen de varkenshoudsters dat er een betrouwbaar beleidskader komt waar nog ruimte wordt gelaten om te boeren. “Is er überhaupt nog ruimte voor de gemiddelde varkenshouder en niet alleen voor de korteketenboer of de grote speler die actief is in heel de keten? Als dit segment niet langer gewenst is, zorg dan dat de mensen kunnen stoppen, zoals in andere sectoren”, aldus de Passendaalse varkenshoudster.

Ze besloot met de volgende woorden: "De varkenshouders zijn murw, uitgeteld, moedeloos. We weten niet meer hoe we verder moeten. We leggen ons lot in de handen van u als minister en van onze regering. Het water staat niet tot aan onze lippen, maar tot aan onze ogen."

Gesprek achter gesloten deuren

Nadat de brief was voorgelezen, ging het overleg verder achter gesloten deuren zodat de varkenshoudsters in alle openheid hun problemen konden bespreken met de minister. Samen met haar waren ook een aantal andere CD&V-politici afgezakt naar Deerlijk: Bart Dochy (Vlaams parlementslid), Nathalie Muylle (federaal parlementslid) en Tom Vandenkendelaere (EU-parlementslid).

Minister Crevits vond het belangrijk om met de boerinnen in gesprek te gaan. “Vrouwen in de landbouw zijn meestal taalvaardiger en openhartiger dan hun mannelijke collega’s. Ze dragen ook vaak de grootste lasten op een bedrijf en in het gezin. Bovendien kom ik met hen veel minder in contact dan met mannelijke landbouwers”, motiveerde ze haar keuze om het gesprek aan te gaan met de vrouwen.

Op korte termijn wil de minister in het arsenaal van Vlaamse instrumenten kijken hoe ze de boeren specifiek kan helpen. “Maar op de lange termijn, moeten we er gewoon voor zorgen dat de sector sterker en weerbaarder wordt. We moeten ervoor zorgen dat de sector niet keer op keer getroffen wordt door een crisis zoals dat in het verleden al te vaak het geval is geweest”, sprak Crevits na afloop. Hoe ze dat wil doen, is nog niet duidelijk. Wel zou ze later op de dag nog deelnemen aan het ketenoverleg waarbij de precaire situatie in de varkenshouderij werd besproken.

Grote indruk

De getuigenissen lieten ook de parlementsleden niet onberoerd. “Als er openhartig over de problemen wordt gesproken, dan laat dat een grote indruk na”, zei Bart Dochy na afloop. “Dit gesprek heeft ons duidelijk geleerd dat de situatie in de sector bijzonder ernstig is. Zeker als je ziet dat deze crisis verschillende types bedrijven en bedrijfsleiders van alle leeftijden treft.”

Dochy erkent dat varkenshouders vandaag niet kunnen rekenen op coronasteun omdat ze geen omzetdaling kennen van 60 procent. “Wel zijn de prijzen met 46 procent gedaald en de kosten met 15 procent gestegen, maar die voorwaarden zijn onvoldoende voor coronasteun. In een ander bedrijf legt men gewoon de productie stil als de vraag wegvalt of vermindert, maar dat kan in de landbouw niet. De sector werkt met levende materie en als een zeug vandaag uit productie wordt genomen, dan voel je dat pas over een jaar in het aanbod.”

Gastheer Geert Van Wonterghem erkent die moeilijkheid. “Wij kunnen onze productie niet zomaar van de ene op de andere dag stilleggen en opnieuw weer opstarten.” Toch sluit hij niet uit dat ook hij er vroeg op laat de brui aan geeft. “Als de situatie blijft duren, zullen we op een bepaald moment wel moeten zeggen: hier stopt het. De rekker blijft niet rekken en vandaag zit er al heel wat rek op.” Hij legt uit dat hij en zijn vrouw voor zichzelf een deadline hebben vooropgesteld. “Als de varkensprijzen tegen dan niet beter zijn, dan wordt het stoppen.”